Morgen wordt het voor iedereen maandag

De oorlog van Gerrit Kouwenaar

Op weg naar het dichterschap.

In deze biografie beschrijft Kusters een periode uit het leven van Gerrit Kouwenaar (1923-2014). Van 1940, toen hij als middelbare scholier al zijn eerste gedichten schreef, tot 1953, het jaar dat zijn eerste bundel werd uitgegeven. Kouwenaar verbleef in diverse woonplaatsen: Amsterdam, Bergen en Baarn. Indringend wordt zijn verblijf in de gevangenis beschreven.  Na de oorlog treedt Kouwenaar in dienst van het communistische dagblad De Waarheid. Waar het in deze biografie om gaat is zijn ontwikkeling als dichter. Met veel voorbeelden laat de auteur dat duidelijk zien.

Auteur

Wiel Kusters (1947) was hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de universiteit van Maastricht. Hij promoveerde in 1986 met De killer. Over poëzie en poëtica van Gerrit Kouwenaar. Zelf was Kusters ook dichter. Hij publiceerde vele bundels. Kusters interviewde Kouwenaar meermaals. Hij geldt als de grootste kenner van Kouwenaars leven en werk.

De hoofdstukken dragen de namen van de steden waarin Kouwenaar in bepaalde periodes verbleef. De biografie begint in Amsterdam en daar maken we het begin van de oorlog mee. Het gezin verhuist naar Bergen waar ze een vakantiehuis bezitten, ‘De Kouw’. Gerrit komt terecht in een kunstenaarsdorp. Ze wonen ook tussen de kunstenaars: de schilder Henri ten Holt aan de overkant en de dichter A. Roland Holst was de achterbuurman. De jongens met wie hij speelde waren vaak kunstenaarskinderen. In Alkmaar zat hij als vakleerling in de derde klas van de HBS. Hij volgde slechts de lessen van de talen en geschiedenis. Het liefst ging hij van school af om zich volledig aan het schrijven te wijden. Speciaal voor zijn vader stelde hij een poëziebundel samen, Vroege voorjaarsdag. Hij liet deze op eigen kosten drukken. Zijn vader was diep geroerd. Gerrit was 18 jaar en mocht van school af. Zijn vader zei: Dichter zijn lijkt me heel leuk, je doet maar.

Begin 1942 werd De Kouw door de Wehrmacht gevorderd. Ze verhuizen naar Baarn. Gerrit verveelt zich daar te pletter. Hij vindt het ‘een dood rotgat’. Met zijn broer David, kunstschilder, verhuist hij naar Amsterdam. Gerrit schrijft wat gedichten voor het illegale blad Lichting. Op 11 mei 1943 worden David en Gerrit gearresteerd door de Sicherheitspolizei. De reden van de arrestatie is zijn medewerking aan het blad Lichting. De gehele redactie wordt gearresteerd.

Gerrit wordt gevangen gezet in het Huis van Bewaring in Amsterdam. Zijn celgenoot is een 70-jarige arbeider die hij Opa Schrijver noemt.. Hij voert met deze overtuigde communist vele gesprekken. Het heeft hem gevormd. Na twee maanden wordt hij overgeplaatst naar de strafgevangenis aan het Wolvenplein in Utrecht. De meeste gevangenen waren in afwachting van een proces. Sommigen, vooral politieke gevangenen en verzetsstrijders, werden naar de Leusderheide gebracht en daar geëxecuteerd. Uitvoerig wordt verteld hoe door vrienden en relaties alles wordt gedaan voor Gerrits verdediging. Met succes. Hij wordt veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf met aftrek van voorarrest. Dat betekent dat hij direct wordt vrijgelaten.

Gerrit gaat bij zijn ouders wonen. Het is een soort onderduiken, want hij is zeer op zijn hoede voor een nieuwe arrestatie en ook is hij beducht voor de Arbeitseinsatz. Als hij een oproep krijgt gaat hij zich toch melden. Tot zijn verbazing en opluchting wordt hij afgekeurd. Hij is Arbeitsunfähig. Opgelucht gaat hij hard aan het werk in zijn eigen kamer in Amsterdam.  

Als de bevrijding er is gelukt het hem een uitgever te vinden voor Uren en sigaretten. Deze uitgave bevat twee novellen. Hij beseft wel dat hij voorlopig niet zal kunnen leven van zijn schrijverschap. Gerrit besluit de journalistiek in te gaan. Bij de Waarheid krijgt hij zijn eerste baan.Deze krant was toen nog niet zo verbonden met de CPN en de redactie was een enthousiast en ondogmatisch team. Aanvankelijk is hij verslaggever. Later wordt hij kunstredacteur. In die rol schrijft hij een zeer kritisch stuk over de schilder Carel Willink. Een lovend artikel schrijft hij over de roman De avonden van Gerard van het Reve. Hij blijft bij de krant tot 1948, het jaar dat de Sovjet-Unie Praag binnenviel. De CPN sympathiseerde met deze communistische coup. Kouwenaar distantieert zich van dit standpunt.

Naast zijn journalistiek werk blijft hij op weg naar een zelfstandig dichterschap. Met het uitgeven van een gedichtenbundel gelukte het nog niet. Wel verschenen er van hem twee romans: Negentien-nu en Ik was geen soldaat. Hoewel het niet lukte om een dichtbundel uit te geven verschenen wel diverse losse gedichten in literaire bladen, zoals Podium, De Gids, De Nieuwe Stem en Braak. Hij treedt toe tot het literaire blad Het Woord. Met enkele dichters werd gezocht naar vernieuwing. In 1953 debuteert Kouwenaar als dichter met de bundel Achter een woord.

In november 1944 ontmoette Gerrit Tientje Louw. Na vele scharrelpartijen en korte relaties gelukt het hem eindelijk van een vrouw te houden. Op 10 december 1947 trouwt hij met haar. Ze wonen in ‘De Kloof’ een groot huis aan de Kloveniersburgwal. Bert Voeten en Marga Minco zijn hun huisgenoten.

In een groot deel van de biografie vinden we vele niet eerder gepubliceerde gedichten en verhaal- en brieffragmenten. Het uitgebreide namenregister laat zien hoe hij met vele personen in contact stond. Het is heel boeiend om Gerrit Kouwenaar te volgen in zijn moeizame weg naar het dichterschap. Dat hij zou uitgroeien tot een van beste dichters van Nederland was toen nog niet duidelijk.

Een biografie die een goed beeld geeft van de jonge Kouwenaar.

Wiel Kusters – Morgen wordt het voor iedereen maandag. ISBN 978-94-6452-076-7, 395 pagina’s, € 39,99. Amsterdam: Uitgeverij Cossee 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Biografie | Reacties uitgeschakeld voor Morgen wordt het voor iedereen maandag

De Hemel

Wijnboer Abel gaat het goeroe-pad op

Van boevenbende tot boevenband.

De Amsterdamse dromer en avonturier Abel en zijn doortastende Angela hebben jaren geleden Abels platenwinkeltje in de Jordaan verkocht om zich in Frankrijk te vestigen. Abel kocht een wijndomein in de Chaude, een afgelegen streek in Zuid-Frankrijk. Angela bestiert een B&B, keihard werken en vaak weinig waardering van de merkwaardigste individuen, Abel vindt het maar niets. Rijk worden ze er niet van en eigenlijk ook niet gelukkig want ze hebben amper tijd om zélf eens lui op hun terras onder de bomen te zitten. Als zich op een dag de leider van een motorbende meldt, xtc-producent Sjeng met zijn paranormaal begaafde vrouw Kimberley, besluiten die twee te blijven en óók in de wijnen te gaan. Kimberley start een praktijk om nerveuze dieren te genezen. De pratende wijze ezel Plato maakt het gezelschap compleet. En dan, op een dag, staat er een kasteel te koop. En Abel móet en zál het hebben. Het gaat zijn budget zwaar te boven, maar het geluk is weer eens met hem. Het viertal wordt de eigenaar. De B&B wordt verkocht en in het chateau zullen voortaan workshops gegeven gaan worden. Ze noemen het complex esoterisch centrum De Hemel.

Abel ontpopt zich, tot zijn eigen grote plezier en niet minder grote verbazing, tot een ware zelfbenoemde goeroe. Angela kijkt het bezorgd aan. In plaats van rust te kunnen nemen moet zij drie keer zo hard werken en tijd voor Abel heeft ze ook niet meer. Zal hun liefde hieraan kapot gaan? Haar optimistische echtgenoot stelt haar gerust. Het goeroe-zijn bevalt hem zeer, en het is een gave die hij nooit van zichzelf heeft onderkend. Prachtig toch? Maar dan komt er een groep heren op workshop die hij minder goed kan intimideren met zijn zalvende plechtige praatjes en absurde ideeën. Het blijken zware criminelen te zijn, op kosten van de Nederlandse staat een tijdje op vakantie gestuurd omdat ze in de gevangenis niet meer te harden waren. Het lijkt een tikkeltje uit de hand te lopen totdat Abel de boevenbende in het gareel krijgt. Wordt vervolgd.

Auteur

Ilja Gort (1951) kocht in 1994 een vervallen wijnkasteel bij Bordeaux. Hij bouwde het bedrijf in tien jaar tijd uit tot een succesvol bedrijf met zijn wijnen Châteaux La Tulipe. Zijn wijnen winnen hoge onderscheidingen. Hetzelfde geldt voor zijn minder pretentieuze Slurp-wijnen, hier te lande te koop bij de grootste kruidenier. Inmiddels heeft zijn zoon de scepter van vader overgenomen, het bedrijf heet nu Gort & Gort, en Ilja wijdt zich helemaal aan het schrijven en het maken van succesvolle televisieprogramma’s.

Gort schreef hiermee zijn twintigste boek. De Frankrijk-boeken zijn half-verzonnen, half-waargebeurd. Abel is Ilja’s alter ego. Dit boek is deel vier van de trilogie over Abel en Anja. Los te lezen, de auteur heeft voorin het boek even kort samengevat welke avonturen het echtpaar achter de rug heeft.

Het is een verrukkelijk, een krankzinnig, een hilarisch en soms wat over-de-top boek. Lekker lezen, lekker lachen, meer wordt er niet van de lezer verwacht. Mij dunkt, dat is ruim voldoende.

Een heerlijk vakantieboek.

Ilja Gort – De Hemel. ISBN 9-7890-8328-49-1-0, 231 pagina’s, €17,50. Amersfoort: Gort Publishers 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Fictie | Reacties uitgeschakeld voor De Hemel

Waarom niet

Verkracht!

Geen misdadigers, maar gewone mensen.

Tara Ellink viert met enkele vriendinnen haar eenendertigste verjaardag in een café. Haar man David heeft een voetbalweekend in Duitsland. Op het eind van de avond maakt ze kennis met Ron. Ze is wat aangeschoten en hij brengt haar naar huis. Hij helpt haar ook de trap op naar haar appartement. Ron wil vrijen, maar Tara absoluut niet. Met veel geweld heeft hij seks met haar.

Auteur

René Appel (1945) is taalwetenschapper. Hij hield zich vooral bezig met de tweede-taalverwerving van allochtonen. In 1987 begon hij met het schrijven van literaire thrillers. Inmiddels behoort hij al 25 jaar tot de top van de Nederlandse thrillerauteurs. Hij won de Gouden Strop twee keer met De derde persoon en Zinloos geweld. Op dit moment heeft hij meer dan 40 boeken, verhalen en poëzie geschreven.

De meeste aandacht gaat uit naar de vraag wat een verkrachting te weeg brengt bij een vrouw. Hij heeft dat zeer uitvoerig beschreven, authentiek en geloofwaardig. Uit zijn verantwoording blijkt dat Appel zich degelijk heeft voorbereid. Hoe Tara de verkrachting heeft ervaren komt naar voren in haar gedachtenwereld, maar ook bij de vele gesprekken met haar vriendin Babs, de politieverhoren, het onderzoek in het ziekenhuis, de gesprekken met haar man en de therapie. Alles bij elkaar wordt een duidelijk beeld geschetst van de impact van een verkrachting.

Tara gaat ‘gewoon’ aan het werk. Heel knap beschrijft Appel de sfeer in de klas en Tara’s omgang met de leerlingen. Het is bijna schokkend om mee te maken hoe het uiteindelijk toch misgaat.

Betrekkelijk veel aandacht besteedt de schrijver aan de andere personages. We maken David mee bij zijn voetbalclub, op zijn werk en bij zijn minnares. Zo krijgen we een goed beeld van zijn persoonlijkheid. Dat geldt ook voor vriendin Babs die werkzaam is als journaliste. Als zij gaat schrijven over de verkrachting en de dader traceerbaar aanduidt wordt het boek ineens spannend. Ook van verkrachter Ron krijgen we een completer beeld als we hem meemaken bij zijn moeder en als liefhebbende vader met zijn dochtertje.

De grote vraag is of we te maken hebben met een thriller. Zeker bevat het boek enkele thrillerelementen, maar verder is het een roman met veel informatieve zijpaden die weinig te maken hebben met de eigenlijke vertellijn. Het is wel weer een echte Appel. Geen misdadigers maar gewone mensen. Zij belanden buiten hun wil in situaties waarin soms verregaand geweld plaatsvindt. Ook hier is dat het geval.

Geen echte thriller, maar absoluut een meeslepende roman.

René Appel – Waarom niet. ISBN 978-90-2636-235-4, 296 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: Ambo|Anthos 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Detective / Thriller, Fictie | Reacties uitgeschakeld voor Waarom niet

Russkaya Ruletta

Diamantsmokkel vanuit Antwerpen

Letterlijk in de gaten.

De Joodse wijk van Antwerpen is een internationaal vermaard diamantencentrum. Met het smokkelen van diamanten worden enorme bedragen verdiend. Als koeriers scout men vaak jongelui, die de edelstenen in hun lichaam stoppen. Meisjes zijn daarbij favoriet omdat hun anatomie nu eenmaal meer mogelijkheden heeft dan die van jongens.

In deze thriller zien we hoe het huppelkutje Stefanie aangeworven wordt als koerier. Ze geniet van de vliegreizen en het verblijf in de allerbeste hotels. We lezen hoe de overdracht van de kostbare waar plaatsvindt.

De onderzoeksjournalist François De Bleser wil deze praktijken graag aan de kaak stellen, maar heeft nog te weinig gegevens. Daarom chartert hij Charlotte, een vriendin van zijn dochter, om als koerierster in de smokkelbende te infiltreren. Charlotte benadert Stefanie en de dames worden snel hartsvriendinnen. Vervolgens wordt ook Charlotte aangeworven als koerier.

Het inbrengen in de anus is overigens geen pleziertje.

Charlotte: ‘En toch doet mijn gat fameus pijn…Zo’n twee of drie keer per dag inbrengen en uithalen, is geen makkie. Zelf niet voor de meest geroutineerde anale neuker.’  Stefanie: ‘Ach, dat went…En, eerlijk gezegd, liever dit dan een stijve pik van een bronstige kerel die er voortdurend in en uit pompt. Ik spreek uit ervaring,

En dan…

Auteur

Manfred Bogaert (1955) is een PR-man uit Antwerpen. Hij is schrijver van columns, reisverhalen en artikelen voor inhouse magazines. Voor zijn reisverhalen reisde hij de wereld rond en woonde achtereenvolgens in Frankrijk, Canada en Spanje. Hij  debuteerde met Duivels plan, dat genomineerd werd voor de Fintro Boekenprijs.

We lezen over de selectie van de koeriers en hoe ze de wereld afreizen met in een condoom verpakte lading diamanten in hun lichaam. En dan gaat opeens alles mis in Moskou en dreigen de meisjes hun leven te verliezen. Zijn zij nog te redden? En vooral: vinden hun opdrachtgevers het wel waard om hen te redden?

Tussen de bedrijver door lezen wij ook nog hoe een stel dat op elkaar uitgekeken is nog een enkele keer seks heeft. Als hij zin had met haar te vrijen, draaide ze zich na lang aandringen om en trok haar rokje omhoog, waarna ze haar tangaslipje behoedzaam opzijschoof en hem zo uitnodigde haar te namen. Na enkele minuten was het zaakje afgehaspeld, trok ze haar kleren op en was weg.

Met veel vaart gaat dit verhaal over diamantsmokkel, corruptie en verraad naar een zinderende finale.

Het moge algemeen bekend zijn dat de Antwerpse diamanthandel vooral door Joden wordt gerund. En daar zal zich ongetwijfeld ook een aantal misdadige typen onder bevinden. Het voert echter te ver bij elke schurk te pas en te onpas te vermelden dat het hier een Jood betreft. Dat is op het randje van antisemitisme. Jammer, wat het is verder een ongelooflijk spannend boek.

Manfred Bogaert – Russkaya Ruletna. ISBN 978-94-64444-750-7, 357 pagina’s, € 19,95. Kapellen (B): Fill in the blanks 2021.

Geplaatst in Geen categorie | Reacties uitgeschakeld voor Russkaya Ruletta

Val, bom

Een puber in de oorlog

Een liefde en een treinreis.

Val, bom is het verhaal van de zeventienjarige scholier Karel Ruis in de meidagen van 1940. Er is sprake van oorlogsdreiging. Op een dag is het zo ver, de Duitsers vallen Nederland binnen. In het gezin wordt er zeer verschillend gereageerd. Zijn vader gaat weer slapen. Zijn broer gaat zich melden bij de burgerwacht en Karel gaat de stad in en is teleurgesteld als hij ziet dat het dagelijks leven gewoon doorgaat. Het gaat om gebeurtenissen die Kouwenaar echt heeft meegemaakt, dat geldt ook voor het vallen van enkele bommen op de binnenstad van Amsterdam.                                                                         

Auteur

Gerrit Kouwenaar (1923-2014) was een van de meest gelauwerde Nederlandse dichters uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Aanvankelijk behoorde hij bij de Vijftigers, maar later ontwikkelde hij een geheel eigen stem. Hij ontving onder meer de P.C. Hooftprijs en de Prijs der Nederlandse Letteren. Als jonge schrijver publiceerde hij drie romans: Negentien-nu, Ik was geen soldaat en Val, bom. Deze roman werd herzien in 1963 en in 2023 opnieuw uitgegeven ter gelegenheid van het verschijnen van Kouwenaars biografie.

Van zijn oom Robert heeft Karel de opdracht gekregen een brief te brengen bij mevrouw Mexocos. Ze is een artistieke Joodse vrouw. Hij wordt op slag verliefd op haar zestienjarige dochter Ria. De volgende dag gaat hij met haar wandelen. Zijn ouders zijn fel tegen zijn omgang met Ria. Ze zijn woedend, maar Robert blijft ijzig kalm. Tegen zijn vader zegt hij: Ja, het is mij tenminste verteld dat jij mijn vader bent. Maar soms twijfel ik er wel eens aan. In ieder geval betreur ik het ten zeerste.

Uitvoerig beschrijft Kouwenaar de treinreis die Karel maakt naar het dorp van oom Robert. Het is een opmerkelijke reis die heel moeizaam verloopt, de oorlog is nu echt begonnen. De vele korte gesprekjes die hij voert met medepassagiers geven goed de onzekere sfeer weer die in die dagen heerste. Als hij eindelijk in het dorp van zijn oom en tante aankomt, wordt hij geconfronteerd met de harde feiten van de oorlog.

Dat deze novelle van Kouwenaar na die lange tijd opnieuw is uitgegeven blijkt heel zinvol. Het boek is geschreven vanuit het perspectief van een zeventienjarige jongen en geeft een  goed beeld van de beginnende oorlog en de reacties van de mensen. Bovendien is het verrassende goed geschreven. Met weinig woorden wordt heel veel verteld.

Een aangename hernieuwde kennismaking.

Gerrit Kouwenaar – Val, bom. Nawoord Wiel Kusters. ISBN 978-94-6452-078-1, 108 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: Uitgeverij Cossee 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Novellen, Tweede Wereldoorlog | Reacties uitgeschakeld voor Val, bom

Weer net als eerst

Ingehaald door het verleden

Vaders in de mist.

Ruben leidt als vrijgezel een rustig leven op zijn boerderij in een kleine plaats. Hij heeft een bedrijf aan huis, maakt computerprogramma’s. Op een dag komt hij in contact met de elfjarige Sven, die langs zijn huis loopt. Zijn fiets heeft een lekke band. Ruben biedt aan de band te plakken en Sven komt met verhalen. Zijn vader is een Noor en hij is al zo lang geleden gestorven dat hij hem nooit gekend heeft. Het intrigeert de jongen dat Ruben óók geen vader meer heeft. Het schept een band tussen de twee en hij vertelt zijn fantasieverhalen over die dode vader en vraagt dan steeds aan Ruben: heb jij dat nou ook? Daarmee brengt hij Ruben in verlegenheid. Zijn herinneringen aan zijn vader zijn minder fraai, maar daar wil hij de jonge Sven niet mee belasten dus hij gaat mee in zijn verhaal. Ze worden echte vrienden, Sven laat merken dat hij wel zou willen dat Ruben zijn moeder aardig zou vinden.

Intussen wordt de lezer ook geconfronteerd met de verhalen van kinderen in ongelukkige omstandigheden. Alex bijvoorbeeld, die zo zwaar door zijn vader mishandeld werd dat hij uit huis geplaatst is en in een gezinsvervangend tehuis woont. Daar wonen allemaal kinderen die afkomstig zijn uit moeilijke gezinssituaties. Alex leert er dat het niet normaal is om mishandeld te worden, zoals zijn wrede vader hem altijd had wijsgemaakt. Hij haat de man die hem zijn moeder en zijn jeugd heeft afgepakt.

Alex, Ruben, Sven, drie jongens die een vader kwijt zijn. Maar dan krijgt Ruben een telefoontje dat zijn leven op zijn kop zet. Het verleden duikt op en grijpt hem bij de kladden en hij verzet zich uit alle macht. En de onbevangen Sven wroet door, zonder dat hij dat weet.

Auteur

Carl Slotboom (1949) studeerde operazang in Amsterdam en Wenen en was onder meer verbonden aan de Nederlandse Opera. Daarnaast gaf hij cursussen in psychologie, parapsychologie en hypnose. Duizendpoot als hij is, schreef hij ook nog ruim honderd toneelstukken, die in veel landen in en buiten Europa worden gespeeld. In 2022 debuteerde hij met de roman Bevroren tijd.

Weer net als eerst is soms hard, dan weer wonderbaarlijk verstild van toon. Slotbooms ervaring als schrijver van toneelstukken is goed merkbaar, want de dialogen dragen de roman. Evenals in zijn eerste roman neemt de auteur ‘rustpauzes’, waarin hij de natuur bij de hand neemt, van vogels verhaalt en van bomen, van weilanden in de mist, van grazende wollige schapen. Dat geeft het boek tussen de mensen-verhalen door een extra mooie dimensie.

Ondanks dat de ontknoping niet helemaal als een verrassing komt stoort dat geen moment. Slotboom werkt naar het einde van zijn verhaal als een zanger naar de laatste zuivere noot, die bijna ademloos maar nog nét hoorbaar in de lucht blijft hangen.

Een boek vol emotie van een schrijver vol mensenkennis. Prachtig geschreven.

Carl SlotboomWeer net als eerst. ISBN 978-90-8321-465-8. 312 pagina’s, €20,95. Oudendijk: Iskander Uitgevers 2023.

Geplaatst in Alle Boeken, Fictie | Reacties uitgeschakeld voor Weer net als eerst

November

In de macht van de duivel

Absurde fantasie.

Deze horrorthriller speelt zich af in Lock Haven, Washington. In de Bird Street wonen vijf families. Allen zijn gezond, welvarend en succesvol. Ze wonen in riante woningen. Echter als de maand november aanbreekt verandert alles. De Donkerder Dagen breken aan, waarop de Bird Street bewoners beter binnen kunnen blijven, want dan heerst het onheil. Aan dit onheil komt slechts een einde wanneer er een offer wordt gebracht. Het offer bestaat uit het doden van iemand. Deze plicht is het gevolg van het verbond dat gesloten is met de duivel, een Faustiaans pact. Meestal wordt gezocht naar iemand die lijdt aan een ongeneeslijke ziekte en naar euthanasie verlangt. De bewoners van Bird Street brengen deze persoon ter dood met allerlei rituelen. Het verhaal speelt in 2022. In dit jaar gelukt het niet om iemand te vinden. Wat zijn de gevolgen?

Auteur

Thomas Olde Heuvelt (1983) is een Nederlandse schrijver van thrillers, horror- en magisch realistische romans. Hij studeerde Amerikanistiek en Amerikaanse literatuur. Als schrijver debuteerde hij met twee horrorromans: De Onvoorziene en PhantasAmnesia. Zijn succesvolste werk is HEX. Olde Heuvelt won in 2015 als eerste Nederlander de Amerikaanse Hugo Award voor zijn verhaal The Day the World Turned Upside Down. Zijn werk wordt in meer dan 25 landen verkocht.

Van de vijf families in de Bird Street gaat het voornamelijk om de familie De Lewis da Silva: moeder Luana Perreira da Silva, vader Ralph Lewis en de kinderen Kaila en Django. Elk hoofdstuk wordt verteld vanuit Luana, Ralph, Kaila of Django. De kinderen weten niets van het pact met de duivel en het verplichte offer. Ze zijn stomverbaasd door alle maatregelen die in november worden genomen: een verbod naar het bos te gaan , het blinderen van de ramen, het opruimen van de spiegels. Langzamerhand komen ze achter de waarheid.

Kaila komt achter het complot met de duivel, omdat hij haar benadert. Hij manifesteert zich als een lange magere man met een koffertje. Django krijgt ook bezoek. Hij wordt bezocht door Pulled Pork, het in ontbinding zijnde lichaam van een non-binaire haas. Een absurde fantasie van de schrijver.

November is een echt horror boek. Er gebeuren gruwelijke dingen en ook onsmakelijke: half vergane lichamen van mensen en dieren. De schrijver beschrijft het allemaal realistisch en gedetailleerd. Het is soms echt eng, je moet daar maar tegen kunnen. Daarnaast is er ook sprake van bovennatuurlijke zaken. Als lezer moet je je laten meenemen in de extreme fantasie van de schrijver. Nuchtere mensen die zich steeds afvragen of dit allemaal wel kan kunnen het boek beter dichtlaten.

In zekere zin hebben we ook te maken met een psychologische roman. We zien hoe mensen veranderen in een noodsituatie, dat is soms zeer ontluisterend. Dat de mensen bereid zijn zich te houden aan hun afspraak met de duivel is onbegrijpelijk. Elk jaar wordt er een mens gedood. De centrale vraag is: hoeveel is een mensenleven waard?

Een ongekend spannende thriller vol horror.

Thomas Olde Heuvelt – November. ISBN 978-90-225-9111-6, 457 pagina’s, € 22,99.  Amsterdam: Uitgeverij Boekerij 2022.

Geplaatst in Alle Boeken, Detective / Thriller | Reacties uitgeschakeld voor November

Vijf vrouwen

Siciliaanse familiekroniek

Drugshandel, mensensmokkel en kunstfraude.

Dit boek speelt zich grotendeels af op Sicilië, met enkele uitstapjes naar Malta, Libië en België. De vijf vrouwen zijn Laura, haar moeder Elena, haar aangetrouwde tante Agnese, de kunsthandelaar Jane en de Vlaamse weduwe Gerda. Naast hen is er strikt genomen nog één hoofdpersoon, een uit zee opgeviste man die aan geheugenverlies lijdt en op Malta in een inrichting wordt opgenomen.

Het verhaal speelt zich af in het schimmige en misdadige milieu van internationale drugshandel, mensensmokkel en kunstfraude.

Auteur

William Van Vooren (1953) hield zich onder meer bezig met verzekeringen, media en onderwijs. Sinds zijn pensioen richt hij zich volledig op zijn passies schrijven, schilderen en fotograferen. Hij reist graag en heeft Italië talloze malen bezocht. Zijn debuutroman Minnaar Leugenaar Moordenaar, een literaire thriller, schreef hij gedeeltelijk op de plaats waar hij zijn verhaal situeerde. Dit boek, op het cover vermeld als antimaffiaroman, is het vervolg. Het is overigens goed ‘zelfstandig’ te lezen. De auteur vergemakkelijkt dit door vooraf de iets over de eerdere lotgevallen van de belangrijkste personages te vertellen.

Elena heeft zich afgekeerd van haar maffiafamilie, waar Agnese bij afwezigheid van haar vermiste Man, de capo, (tijdelijk?) de scepter zwaait. Ze steunt de beweging die het innen van ‘beschermingsgeld’ bestrijdt en maakt zich sterk voor het maken van ‘pure’ wijn, tot ongenoegen van haar derde echtgenoot, die alleen maar snel wil cashen.

Laura treedt na haar afstuderen in de rechten in dienst van maffiabestrijdster dottoressa Caruso, maar ze heeft een dubbele agenda.

Agnese kan, zo lang haar echtgenoot vermist is, de leiding van de familie stevig in handen houden en daarmee ook op termijn de opvolging voor haar zoons veiligstellen.

Jane probeert haar verdwenen minnaar opsporen en haar luxeleventje blijven leiden. Agnese zorgt ervoor dat ze op het rechte foute pad blijft.

Gerda blijft de omstandigheden waaronder haar man op Sicilië verongelukte vreemd vinden en besluit de zaak samen met een oud-politieman ter plekke te gaan onderzoeken.

De op Malta verblijvende drenkeling lijdt aan geheugenverlies. Hij wil graag weten wie hij is.

Dit is de uitgangspositie voor een razend spannend en soms gruwelijk verhaal. Het is zonde er meer over te vertellen zonder uw leesplezier te vergallen. Wel had er wat mij betreft iets meer couleur locale in gemogen. Dat had voor een Siciliëkenner toch niet zo moeilijk moeten zijn. Ik vraag me verder af of de schrijver Malta een beetje kent (ik wel).

Het boek heeft mij nieuwsgierig gemaakt naar nieuwe publicaties van deze auteur.

William Van VoorenVijf vrouwen. ISBN 978-90-6174-329-3, 286 pagina’s, € 22,50. Antwerpen / Rotterdam: Uitgeverij C. de Vries-Brouwers 2022.

Geplaatst in Alle Boeken, Deel van een reeks, Detective / Thriller | Reacties uitgeschakeld voor Vijf vrouwen

Chin. Ind. Rest. Kookboek

De levens en keukens voor en achter het doorgeefluik

ChinIndRestKookboek_omslag.indd

Het water loopt je in de mond.

Meer dan zeventig jaar kunnen Nederlanders en Vlamingen genieten van de kookkunst geboden door Chinees-Indische Restaurants. Deze eetcultuur werd dan ook terecht toegevoegd aan de Inventaris Immaterieel Erfgoed.

Ik herinner me nog de eerste keer dat ik ‘Chinees’ at. Het was tijdens een daagje uit naar Noordwijk. Mijn tante trakteerde. Ik was voor het leven verkocht. Later, als student, kwam ik regelmatig bij De Glorie op de Oude Gracht in Utrecht. Het was er goedkoop en lekker, wel een beetje scherp en het bier was er duur. Regelmatig kwam ik bij een wel erg goedkope Chinees. Best lekker. Totdat de tent plotseling gesloten was. Later las ik in de krant dat er honden- en kattenvlees in de gerechten was verwerkt. Dit nieuws (het enige van die soort dat ik overigens ooit tegenkwam), belette me niet gewoon een ander Chinees restaurant op te zoeken. Later trof ik in elke verblijfplaats wel een ‘lekkere’ Chinees aan, tot in het Vlaamse Lier toe. Wel vond ik het vreemd dat Chinese restaurants in bijvoorbeeld Canada, het Verenigd Koninkrijk, Italië en Malta geen babi pangang serveerden.

Tot mijn grote verdriet loopt het aantal Chinees Indische restaurants in ons land behoorlijk terug. Niet overal is er meer een Chinees in de buurt. Mede daarom voldoet dit prachtig vormgegeven en geïllustreerde kookboek met recepten van alle ‘klassiekers’ en nog veel meer. Dat nog veel meer bestaat uit achtergrondinformatie, niet alleen over de oorsprong van de gerechten, maar ook over de mensen voor en achter het loket. Het valt te begrijpen dat de hoogopgeleide kinderen en kleinkinderen van de restauranteigenaars geen zin meer hebben in het urenlange sappelen in de bediening of in de keuken. Anderen kiezen ervoor om het overgeërfde restaurant culinair op een hoger plan te tillen, wat hen lang niet altijd door de ‘oude’ clientèle in dank wordt afgenomen. Wil je hen behouden, dan moeten Fou Yong Hai en dergelijke in ieder geval op het afhaalmenu hun plekje behouden. Ook de sprookjesachtige interieurs moest er helaas vaak aan geloven.

Auteurs

Danny Lee is mede-eigenaar van de horecazaken Chin Chin Club en Mesiba en werkte jarenlang in de keuken van verschillende restaurants.

Ka Fai Lee (papa Lee) en zijn vrouw (mama Lee) zijn sinds de jaren negentig de drijvende kracht achter het Amsterdamse Chinese restaurant Fook Sing.

Sun Liis schrijver van diverse toneelstukken en boeken, waaronder De zoetzure smaak van dromen, het familieverhaal achter een Chinees restaurant.

Yan Ting Yuenis documentairemaker en scenarist, ze maakte eerder de documentaire Chin. Ind. Het leven achter het doorgeefluikje.

De verhalen van de verschillende restaurants en de bijbehorende families zijn bijzonder de moeite waard en bevatten een schat aan zaken waar de gemiddelde klant geen weet van heeft. De beschreven eethuizen bevinden zich in Utrecht, Lelystad, Son en Breugel, De Haag, Maastricht, Axel, Franeker en Paterswolde. We lezen een en ander over de voorraadkast en het keukengereedschap.

En dan komen de basisrecepten, te beginnen met witte rijst en kippenbouillon. We leren vlees, gevogelte, garnalen en vis prepareren, maar ook het onmisbare basisbeslag voor onder meer pisang goreng en loempia’s. Ook kroepoek, sambal, babi pangangsaus, fou yong hai saus en pindasaus komen aan de orde.

De ‘echte’ gerechten beginnen met een grote loempia. We treffen bekende gerechten aan als kipsaté, wontonsoep, Chinese tomatensoep, haaienvinnensoep (niet echt), babi pangang (mager en spek), ajam malakka, fou yong hai, babi ketjap, kip met ananas in zoetzure saus, kip kerrie, tjap tjoy met kip, gado gado, geroosterde eend, nasi goreng, bami goreng, pisang of ananas goreng,

Een tikkeltje bijzonderder zijn beef broccoli met oestersaus, kikkerbillen, mihoen goreng singapore, wintermeloensoep, leeuwenkopgehaktballen, gestoomde ribbetjes met zwartebonensaus, hakka-lotuskip, thong-chowvis, zeebaars met haam choy, inktvis met Hollandse peultjes en Hakka fried vermicelli.

Ook specialiteiten van één restaurant hebben een plaats in dit boek gevonden, zoals Spareribs van Jasmine Palace (Utrecht) en gewokte kreeft met gember en lente-ui van Cheung Kwong (Franker),

Zelf eet men vaak super simpel ei met tomaat, Vegetariërs kunnen zich te buiten gaan aan een kleurrijke schotel van gewokte aubergine, aardappel en groene paprika in zoete saus.

En populaire Nederlandse toetjes, zoals fruitsalade met ijs en dame blanche (met papieren parapluutje) ontbreken niet. Met pompoencake blijf je misschien beter in de sfeer.

Alleen het kijken en lezen is al een genoegen. Maar het blijft natuurlijk voorpret. Het echte genoegen komt op je bord te liggen. Dit geweldige boek helpt je bij het zelf maken. Maar als er een Chinees in de buurt is kun je natuurlijk daar beter gaan eten of afhalen. Zo blijft hij tenminste bestaan en dat willen we toch allemaal?

Danny Lee, Ka Fai Lee, Sun Li & Yan Ting Yuen – Chin.Ind.Rest. Kookboek. De levens en keuken voor en achter het doorgeefluik. ISBN 978-90-388-1227-4, 303 pagina’s, € 38,99. Amsterdam: Nijgh en Van Ditmar 2023.

Credits gerechten: Jois Ang

Geplaatst in Geen categorie | Reacties uitgeschakeld voor Chin. Ind. Rest. Kookboek

Het lied van ooievaar en dromedaris

Mythen rondom Eliza May Drayden en haar boek

Steeds een andere hoofdpersoon.

Het opvallende aan deze roman is niet alleen de omvang (655 pagina’s), maar vooral de opbouw. De hoofdpersoon is Eliza May Drayden. Zij leefde in het dorpje Bridge Fowling in Yorkshire. In geen enkel hoofdstuk is zij de hoofdpersoon. Er wordt in elf hoofdstukken, die steeds een andere hoofdpersoon, hebben over Eliza verteld. Elk hoofdstuk speelt in een andere  tijd. Het boek begint in 1847 en elk volgend hoofdstuk speelt een aantal jaren later totdat we in de huidige tijd zijn aangeland.

Auteur

Anjet Daanje ((pseudoniem van Anjet den Boer, 1965) is een Nederlandse schrijfster en scenariste. Ze studeerde wiskunde. Reeds tijdens haar studie schreef ze haar eerste roman Pianomuziek in de regen. Bij haar volgende roman De blinde fotograaf nam zij als schrijversnaam Daanje aan, de achternaam van haar moeder. In 2019 verscheen het veelgeroemde en bekroonde De herinnerde soldaat. Het lied van ooievaar en dromedaris is haar tiende roman. Met dit boek won zij in 2022 de Boekenbon Literatuurprijs. Dit jaar werd deze roman genomineerd voor de Libris Literatuurprijs. Zij schreef ook scenario’s voor vijf korte films.

Daanje liet zich inspireren door het leven van Emily Brontë. Eliza May Drayden lijkt in vele opzichten op haar. Hoewel de roman fictie is heeft de schrijfster moeite gedaan door middel van zogenaamde secundaire literatuur brieven en artikelen te suggereren dat het echt geurd is. Deze staan steeds in het begin van elke hoofdstuk. De schrijfster heeft dit knap gedaan, maar voor de lezer is het toch wel steeds een opgave. Van de lezer wordt veel gevraagd omdat er elf keer een nieuw verhaal begint.

Vastgesteld moet worden dat de meeste verhalen veel tragiek bevatten. Ziekte en dood komen veel voor. Het eerste hoofdstuk spant de kroon. Hoofdpersoon Susan Knowles-Chester is aflegger van doden. Haar werkzaamheden worden zeer gedetailleerd beschreven. Het griezeligst is het afleggen van Eliza die steeds haar ogen opent. In de verhalen worden veel personen ziek en gaan sterven. De artsen zijn meestal machteloos. Daanje heeft veel moeite gedaan om de couleur locale en de historische gegevens op te nemen in de verhalen.

De elf novelles zijn stuk voor stuk juweeltjes, vaak met een verrassende inhoud. Hoogtepunt is het verhaal van Phoebe. Anderhalf uur na de geboorte van Penny wordt nog een meisje geboren. Het is een eeneiige tweeling. Alleen de dokter en de meid weten het. De vader besluit naar buiten te brengen dat het om één dochter gaat: Phoebe. Vader gebruikt de meisjes in seances.

Rondom Eliza May Drayden gebeuren geheimzinnige zaken. Geconstateerd is dat haar grafkist leeg was. In het verhaal over Clyde Middleton speelt de pianolerares miss Osbourne een grote rol. Op een gegeven moment wordt aangenomen dat Eliza May niet is gestorven maar als miss Osbourne naar Amerika is geëmigreerd. Dit is een voorbeeld van mythevorming. De schrijfster wil laten zien dat over legendarische personen in de loop van de tijd mythes ontstaan.

Er is nog veel meer te zeggen over deze roman, bijvoorbeeld de superieure stijl. Het is een uniek boek, een waardige kandidaat voor de Librisprijs.

Anjet DaanjeHet lied van ooievaar en dromedaris. ISBN 978-90-5452-410-6, 655 pagina’s, € 37. Groningen: Uitgeverij Passage 2022.

Geplaatst in Alle Boeken, Fictie | Reacties uitgeschakeld voor Het lied van ooievaar en dromedaris