LeesKost

Onderdrukking door nazi’s en communisten

De geschiedenis herschreven.

Deze thriller is niet alleen vanwege zijn enorme omvang opvallend, maar ook door de verzonnen geschiedenis. De meeste elementen zijn historisch juist, maar vele zijn ook fictie. De schrijver laat de Russen aan het eind van de Tweede Wereldfoorlog doorvechten tot in Brussel, waar Hitler verbleef en zelfmoord pleegde. De Russen vestigden zich daar en bouwden zelfs een muur: de Koude Oorlog in België. 

Na een proloog komen vier grote delen met intermezzo’s daartussen. De schrijver maakt steeds een sprong in de tijd: 1935, 1944, 1947, 1962, 1965. In de intermezzo’s krijgt de lezer uitleg over wat er tussentijds is gebeurd. Opvallend is de lijst van personages. Dat is geen luxe, want naast de vijf hoofdpersonen zijn er nog tientallen anderen..

Auteur

Benny Baudewyns (1958) is een Vlaamse thrillerschrijver. Hij debuteerde in 2000 met de thriller Het Zwartbergplan. Zijn volgende thriller De Emerson Locomotief won in 2002 De Diamanten Kogel, prijs voor het beste misdaadverhaal in Vlaanderen Daarna volgde nog een tiental thrillers, waaronder Mazzelaar en een non-fictie boek over zijn voormalige beroep als uitvaartondernemer.

In 1935 wordt in Angersburg, een dorp in Pruisen, in de tuin van Buchinsky het lijk van een onbekend meisje gevonden. Rechercheur Thomas Erder gaat de moord onderzoeken. In de volgende hoofdstukken gaat het over heel andere zaken. Baudewyns herschrijft de geschiedenis als het ware. In 1945 heroveren de Russen Berlijn op de nazi’s. Ze stoten door naar Brussel. Daar treffen ze de geallieerden. Brussel wordt verdeeld in vier zones. Brussel is overigens slechts een van de locaties waar de verhalen in dit boek zich afspelen. Zo treffen we Joyce Horner en Gill Hayers in Amerika en Aras Petraurkas in Southampton. Andere voorkomende plaatsen zijn onder meer Berlijn, Bastogne, Basel, Dover, Hasselt, Madrid, Hamburg en Rügen. De hoofdpersonen hebben in die plaatsen hun eigen verhaal. Alle verhalen komen in de loop van het boek bij elkaar.

Eén van de opvallendste personages is Othman Gellhaus: een sadist die graag martelt en die mensen aan de lopende band doodschiet, meestal met een schot in het hoofd. Het is ook een opportunist. We leren hem kennen als SS’er en als de Russen de macht krijgen sluit hij zich aan bij de Stasi. De fantasie van de schrijver gaat soms erg ver. Toen Hitler van Berlijn naar Brussel verhuisde was Gellhaus in zijn gezelschap. Hitler pleegde zelfmoord. Zijn lijk moest verbrand worden en hij was daarbij getuige.

Een ander sterk verhaal is dat van Aras Petrauskas. Hij werd opgeleid om generaal Patton te imiteren. Er was een plan om de Duitsers te misleiden. De invasie zou zogenaamd vanuit Dover plaatsvinden. Petrauskas sprak als Patton de troepen toe. De Duitsers trapten er in en stuurden troepen naar Dover. Helaas mislukte de landing bij Normandië omdat er nog genoeg Duitse troepen over waren. Aldus het verhaal van Baudewijns. Een andere wilde fantasie betreft de verdere carrière Perauskas. Hij wordt acteur en treedt in Engeland op met Laurel en Hardy (beide komieken waren daar destijds daadwerkelijk op toernee). Vermakelijk.

De schrijver heeft het zichzelf heel lastig gemaakt: veel verhalen die parallel lopen aan elkaar, heel veel personen, veel locaties en dan de ‘geschiedenisvervalsing’. Toch is het hem gelukt om er een overzichtelijke thriller van te maken, mede door de heldere vertelstijl. De lijst van personages is heel behulpzaam. De verhalen van de zes hoofdpersonen zijn dermate goed uitgewerkt dat ze prima tot hun recht komen. In deze tijd van gewapende conflicten laat Baudewyns de verschrikkingen zien van oorlogen en de praktijken van misdadige regimes.

Een meesterlijke thriller, winnaar van de Hercule Poirotprijs 2023.

Benny Baudewyns – Het Buchinsky Incident. ISBN 978-19-139-8038-2, 696 pagina’s, € 28. Wommelgem: Uitgeverij Storyland 2023.

Een tragisch ongeval

Het verleden als magere Hein.

De negentienjarige Noah komt door een tragisch ongeval om het leven. Beide ouders zijn radeloos. Vader Alexander Vankraay is net premier geworden, hij heeft keihard gewerkt om deze hoge plaats in de politiek te bereiken. Zijn vrouw Angelina – Noah’s moeder – steunde hem in zijn ambities, maar in de praktijk valt het leven haar tegen want haar man heeft alleen maar oog voor zijn werk. Zij vindt haar vertier in cocaïne. Als Alexander eindelijk premier is geworden besluiten ze het een avond flink te gaan vieren. Ze zet hem ertoe aan ook voor één keer cocaïne te gebruiken. Als ze na hun avondje stappen thuiskomen is het daar stil. Normaal horen ze muziek uit Noah’s kamer komen. Nu is het dodelijk, onnatuurlijk stil. Gealarmeerd rennen ze naar Noah’s kamer en daar vinden ze hun zoon, dood. Hij lijkt het slachtoffer van een computer-wurgspel dat hem fataal is geworden. De premier en zijn vrouw besluiten de doodsoorzaak niet naar buiten te brengen. Niet nu, nu hij net premier is.

Maar dan, weken na Noah’s dood, als Alexander nét besluit de condoleancewebsite In gedachten.be te sluiten leest hij op die website een merkwaardig bericht. Naast het gebruikelijke kaarsje heeft iemand geschreven Jullie zoon was niet de eerste maar hij is evenmin de laatste. Alexanders hart staat stil. Hij voelde zich schuldig over Noah’s dood. Als hij die avond geen cocaïne had gebruikt waren ze op een normale tijd thuis geweest en had Noah wellicht nog geleefd. En wie gaf hem dat gif? Angelina! Maar zij geeft hém de schuld daarvan: als híj zich niet zo nodig op een carrière had moeten storten was zij nooit aan de cocaïne gegaan. De echtelieden beschuldigen elkaar. En dan nu deze boodschap. Was er dan tóch een vreemde te pas gekomen aan Noah’s dood? Was het een in scène gezette moord geweest? Alexander Vankraay overlegt niet met zijn vrouw. Hij schakelt de politie in. En die neemt de zaak zeer hoog op. Zij lijken niet te geloven in dood door een uit de hand gelopen spel. Integendeel. Want zij stuiten ook op andere doden, en die blijken een onderlinge band met Noah te hebben.

Auteur

Petra Spark debuteerde in 2017 met Artikel 13 dat enthousiast werd onthaald. Ze schreef verder, in haar heel eigen stijl met korte hoofdstukken met vooruitblikken en terugkijkjes die het verhaal de samenhang geven. Even wennen, dat op en af, maar neem er de rust van lezen voor. Dit boek is inmiddels haar zesde thriller. Wij recenseerden destijds Een kans op zes.

Geen moord wordt gepleegd in blinde woede, althans niet in een misdaadroman. Rechercheurs Roy en Sophia – die ook allebei een zware persoonlijke rugzak met zich meedragen – storten zich op het ontrafelen van een heel oude, maar emotionele geschiedenis. En in die bron van de emoties ligt de wens tot doden.

Spark lijkt een bekende lijn te volgen: wraak staat op uit de tijd. Maar zo rechtlijnig is ze niet. Ze componeert een doorwrocht verhaal, het plot wordt keurig tot het eind bewaard en zal menigeen verrassen. Een mooie misdaadroman.

Petra Spark – Kansloos. ISBN 9-789-493-19279-9. 285 pagina’s. €21,00. Noordwijkerhout: Uitgeverij LetterRijn 2023.