De plicht van een schrijver gedaan
‘Een brief ontsnapt zomaar aan mijn hand’
Wanneer op 7 juni 2022 de ZKV-schrijver A. L. Snijders onverwacht overlijdt laat hij een opmerkelijk oeuvre na en een grote schare bewonderaars die zijn werk zal gaan missen. In de nieuwste en laatste bundel Oh the world Ah the world verzamelde zijn uitgever 54 nog ongebundelde Zeer Korte Verhalen (ZKV’s), plus de facsimile-versies van een aantal brieven en handschriften, op Snijders’ karakteristieke manier geschreven in zwart en rood, met een gekalligrafeerd motto en vaak voorzien van kleine tekeningen.
Snijders schreef graag brieven, getuige zijn woorden: ‘(…) brieven schrijven is veel leuker & gemakkelijker dan het fabriceren van stukjes. Ik ben altijd bevangen als ik een stukje moet schrijven, terwijl een brief zomaar aan mijn hand ontsnapt. Stukjes lijden aan zelfcensuur, brieven – winden laten aan de keukentafel’.
De ZKV’s uit deze bundel werden geschreven tussen 1 januari en 7 juni 2022, zelfs op de dag voor zijn dood schreef Snijders nog. Dat was een vrij korte ZKV, een ZZKV zou je kunnen zeggen. Hij vertelt erin van een bezoek aan een boekhandel. Een oude man had hem verteld dat hij, de schrijver dus, niet bestond. Een opmerkelijk gezegde wanneer je tegenover iemand staat, daarom had Snijders hem gevraagd wie hij dan wél was. ‘Dat kon hij mij niet vertellen, dat was zijn zaak niet’. En dan volgt – nota bene in zijn laatste ZKV – een verklaring die een zeer terecht monument voor de schrijver opricht: ‘Ik vertelde hem dat er in de Middellandse Zee (de zee van Homerus) een rotspunt naar mij vernoemd is, Cape Snijders’.
Een monument bij leven, dat overkomt slechts heel weinigen. Snijders had het verdiend. Want of hij nu lange of korte zinnen schreef, hij had ze voor, tijdens en na het schrijven eindeloos gepolijst, tot het edelstenen werden in taal.
Auteur
A.L. Snijders (1937 – 2022) is het pseudoniem van Peter Müller. Hij debuteerde in 2006 met een bundel ZKV’s. Het ZKV was zijn uitvinding en zijn handelsmerk. Wie hem columnist noemde zat verkeerd, de ook genoemde titel dadaïst paste hem evenmin. Hij hield het kort en krachtig bij de drie stoere letters. In 2010 ontving Snijders voor zijn gehele oeuvre de Constantijn Huygensprijs. Snijders schreef voor een waslijst aan uitgevers en omroepen tot de huis-aan-huiskrant De Berkelbode aan toe.
Zijn brieven zijn een genot om te zien en te lezen, voor zijn ZKV geldt het laatste. Nu hij niet verder schrijven kan moeten we het met zijn erfenis doen. Indachtig zijn eigen woorden in deze bundel: Een schrijver van korte verhalen heeft de plicht het leven samen te vatten, te concentreren en een vorm te vinden voor de meest bondige uitdrukking van de essentie, zoals een wiskundige formule; aan de lezer wordt overgelaten dit extract met zijn geestelijke vocht aan te lengen, volgens zijn eigen smaak, kennis, mogelijkheden, zoals het de consument is en niet de producent die de whisky met soda aanlengt en de koffie met melk’… Dit kunnen we volmondig beamen en concluderen dat Snijders zijn plicht heeft gedaan. Nu is het aan de lezer zijn werk op waarde te schatten.
Een juweel van een boek, met een bewonderend voorwoord van Job Cohen en een al even liefhebbend nawoord van Snijders’ leerling en opvolger in de ZKV-kunst Matthijs Deen.
A.L. Snijders – Oh the world Ah the world. ISBN 9-789-493-183-247. 144 pagina’s. €24,50. Enschede: AFdH Uitgevers 2023.