De roerige jaren negentig
Zoektocht naar vriendschap en liefde.
Eva is een jonge vrouw die werkzaam is als tolk en vertaalster. Ze woont in een appartementencomplex in Amsterdam. Ze heeft straatvrees. Wel heeft ze regelmatige contacten met de bewoners van de andere appartementen. De roman begint met een vergadering van de VvE (vereniging van eigenaren). Eva is zeer nerveus voor deze bijeenkomst van de tien eigenaren.
In het hoofdstuk De vergadering maken we kennis met de medebewoners. Ze is bevriend met Jules en Angelo, een homostel. De schrijver Gerard is verliefd op Eva. Hij dringt zich nogal op. Veuve is een transgender die trots is op haar borsten, Machteld, bijgenaamd Puppy, is alcoholiste. Barbara is Duitse. Ze maakt voortdurend sarcastische opmerkingen naar de andere bewoners. In de vergadering wordt besloten om gezamenlijk een week op vakantie te gaan naar Andalusië. Eva ziet daar erg tegenop, toch gaat ze mee.
Auteur
José Fernanda (1950) studeerde aan de kunstacademie schilderen en grafiek. Ze had een galerie in Amsterdam. Ze schreef Weerloos en Weerstand twee waargebeurde verhalen over een gewelddadige jeugd. Mevrouw C. (2018) is haar romandebuut. Buiten zijn de wolven is deels gebaseerd op eigen ervaringen.
Eva heeft een gecompliceerd karakter, dit is mede te wijten aan haar liefdeloze jeugd. Ze werd misbruikt door haar broers. Haar moeder trad niet op, ‘want jongens zijn nu eenmaal nieuwsgierig’. Eva gaat Duits studeren en trouwt met een medestudent. Het huwelijk was geen succes, al snel groeiden ze uit elkaar. Als ze gescheiden is, gaat ze naar Amsterdam, het is dan begin jaren negentig. Ze wil zo min mogelijk contacten met de buren en ook vriendschappen gaat ze uit de weg. Toch gelukt het Jules en Angelo om haar mee te krijgen naar het uitgaansleven. Met Angelo en Veuve bezoekt ze ClubXL: een soort walhalla waar iedereen kan schitteren in buitenissige outfits, dansend op Housemuziek. Seks is gemeengoed en aan de gigantische pupillen van de bezoekers te zien wordt er volop gesnoven, geslikt en gedronken. Er is in die tijd voor het eerst sprake van aids. Het is voor de lezer moeilijk te begrijpen dat de teruggetrokken, mensenschuwe Eva deze feesten bezoekt.
Uitvoerig wordt stilgestaan bij de vakantie van de bewoners van het appartementencomplex. Vera gaat wel mee, maar met de nodige tegenzin. De sfeer is slecht, er zijn voortdurend kiftpartijen. Puppy is voortdurend aan de drank en moet op een gegeven moment zelfs opgenomen worden in het ziekenhuis. Later is Puppy, die eigenlijk Machteld heet, ineens verdwenen. De politie wordt ingeschakled, maar ze blijft spoorloos. Gevreesd wordt voor zelfmoord. Zonder haar keren ze terug naar Amsterdam.
In Amsterdam vinden de nodige dramatische gebeurtenissen plaats. Angelo raakt ernstig verslaafd en heeft veel seksuele contacten. Het gevolg is dat hij aids krijgt en overlijdt. Voor zijn partner Jules en vriendin Eva is het een enorm drama. Eva raakt depressief en doet een zelfmoordpoging. Het is Jules die haar vindt en naar het ziekenhuis vervoert. Jules is ook degene die haar blijft begeleiden. Haar verhouding met hem is ware vriendschap.
Een positief gedeelte vormen de contacten met de Braziliaanse moeder van Angelo. Ze komt over voor de begrafenis en er ontstaat een warme vriendschap met Eva. Jules en Eva bezoeken haar later in Salvador. De sfeer is hier volkomen anders dan in Amsterdam. Er heerst uitsluitend hartelijkheid en vriendschap.
De roman bevat een boeiend verhaal, goed opgebouwd en met een duidelijke ontwikkeling. Het is jammer dat het slot wat vluchtig is. In een kort gedeelte vinden ineens nog heel belangrijke gebeurtenissen laats die slechts vluchtig worden besproken.
Buiten bij de wolven is naast een boek dat uitstekend de tijdgeest weergeeft vooral een indrukwekkende psychologische roman. De persoon Eva wordt diepgaand beschreven. Haar dramatische jeugd heeft er voor gezorgd dat ze geen basisvertrouwen heeft meegekregen. Ze is voortdurend tevergeefs op zoek naar vriendschap. Aan het eind wordt de balans opgemaakt en Eva concludeert dat haar straatvrees is verdwenen, maar het is haar niet gelukt om ergens bij te horen. Met Jules heeft ze een innige vriendschap, maar tegelijkertijd voelt ze dat ze zonder hem kan.
José Fernanda – Buiten zijn de wolven. ISBN 978-94-6297-214-8, 286 pagina’s, € 21,50. Amsterdam: Uitgeverij De Kring 2022.