Vilein portret over poppenkast in de film- en theaterwereld
Regisseur op leeftijd wordt betoverd door jeugd en onschuld.
Als Stanley Forbes, filmregisseur op gevorderde leeftijd, bij vrienden hun zestienjarige dochter Sophia ontmoet, weet hij onmiddellijk dat hij met háár een film wil gaan maken. Mooi, onbevangen, geen kuren, fris en bovenal jong. En hij weet meteen: ‘Als ík door haar betoverd word, zal ook het publiek en masse voor haar vallen’. De Nederlandse Forbes (denkt u aan Paul Verhoeven? Dat is vast ook Kochs bedoeling) heeft succesvol jarenlang in Hollywood gewerkt, nu wil hij weer in Nederland filmen. Hij heeft één probleem. Hij vindt de Nederlandse acteurs en actrices stuk voor stuk gemaniëreerde blaaskaken die niet weten hoe interessant ze moeten doen om hun diepe gevoelsleven te demonstreren. Hun acteerwerk is als gevolg daarvan uitermate onnatuurlijk. Forbes gruwelt van die poppenkast. Waarom doet niemand normaal? Met Sophia verwacht hij een natuurtalent te hebben ontdekt, ze zal de hele filmwereld versteld doen staan.
Is Forbes alleen maar op zoek naar talent of valt hij ook als man als een blok voor de schoonheid van dit meisje? Hij wil een soort vaderfiguur voor haar zijn. Maar tijdens de opnames van de film, waarin Sophia als tegenspeler de beroemde steracteur Michael Bender treft, houdt hij Bender én Sophia met argusogen in de gaten. Worden die twee niet te close? En waarom zou hij daarmee zitten? Had hij tóch zelf andere plannen dan haar vaderlijk te begeleiden? Zijn verleidingstactieken zijn door de jaren heen steeds verder verfijnd, hij weet precies hoe hij een vrouw in zijn armen moet lokken… En nu ziet hij, tijdens de opnames, Michael Bender dezelfde toeren uithalen. Wat is die oude man van plan met dit groene blaadje dat hij, Forbes, onder zijn hoede heeft? Hij besluit zijn macht als regisseur aan te wenden om Bender een lesje te leren. Maar dan krijgt hij Sophia op bezoek. Zijn kleine vriendinnetje…
Auteur
Herman Koch (1953) is bekend van zijn televisiewerk (Jiskefet), hij is columnist (de Volkskrant en Esta) en romanschrijver. Hij debuteerde in 1989 met Red ons, Maria Montanelli. Hij werd wereldwijd beroemd met de roman Het Diner (2009) die aan tientallen landen werd verkocht. Het boek stond wekenlang op de bestsellerlijst van The New York Times. Het Diner werd ook als toneelstuk gebracht en in 2013 in Nederland en later in Italië en Hollywood verfilmd. Inmiddels heeft Koch veertien romans op zijn naam staan, stuk voor stuk successen. In 2017 schreef hij het Boekenweekgeschenk Makkelijk Leven.
Vermakelijk in Sophia zijn de vileine ‘portretten’ uit de wereld van film en toneel. Een voorbeeld. ‘Ik had met slome, onwillige figuranten te maken; zoals overal zijn figuranten uitsluitend in zichzelf geïnteresseerd, wat dat betreft zijn het net acteurs. Ze verkopen elkaar kletspraatjes over de films waarin ze allemaal hebben gefigureerd, met welke beroemde regisseurs ze allemaal hebben ‘gewerkt’, met welke wereldberoemde acteur of actrice ze een persoonlijke band hebben opgebouwd. Ze staan vooral zo dicht mogelijk in de buurt van de cateringbus, bij de tafel met de broodjes en de koffiekannen, ze vreten zich gratis vol, morsen koffie uit hun plastic bekertjes en vragen vervolgens op een huilerig toontje om een nieuw overhemd bij de kledingafdeling.’
En dat zijn nog maar de minkukels, de figuranten. De ‘echte’ acteurs en actrices krijgen het van laag tot hoog ook stevig onderuit de zak, om nog maar te zwijgen over de lieden die over de subsidieaanvragen gaan. Wat een verschrikkelijk volk! Vooral omdat die óók andere dingen bekijken. Vanuit hun bevoorrecht modieus wereldverbeteraars-standpunt. ‘Een homoseksuele voetballer die voor zijn geaardheid uitkomt maar uit het elftal wordt gezet omdat hij gewoon niet goed genoeg is; er wordt ‘discriminatie!’ geroepen, maar dat is het niet, hij raakt geen bal, hij kan er echt helemaal niets van’. Maar nee, dat kan natuurlijk niet. Dat moet veranderd worden. De voorbeelden in die hoek, én de wijze waarop de geldvrager bijna op de knieën moet gaan en moet inbinden omdat hij geld voor zijn film nodig heeft… De voorbeelden zijn amusant en gruwelijk en naar ik vrees uit het leven gegrepen.
Een film met Sophia is een boek over een oude regisseur, over een onbevangen schoonheid en over de wereld om hen heen. Genadeloos geportretteerd, amusant, vrolijk en vilein ironisch, vals en het lezen meer dan waard. Een échte Koch kortom!
Herman Koch – Een film met Sophia. ISBN 978-90-2635-304-8, 276 pagina’s, €22,99. Amsterdam: Ambo | Anthos 2021.