Terugkijken op een leven vol liefde, kerk en muziek
De laatste levensdagen van Leonie, 91 plus.
Leonie Everts groeit op in een ouderwets groot gezin. Twee stugge, plichtgetrouwe ouders en de leer van de Rooms-katholieke kerk bepalen de sfeer van alledag. Geen omgeving om blij in op te groeien. Gelukkig heeft vader een grote liefde voor klassieke muziek en die brengt hij over op zijn kinderen. Leonie is gezegend met een mooie warme alt, met goede zanglessen zou ze het ver kunnen brengen. Dat belooft een heel andere toekomst dan wat vader eigenlijk passend acht voor zijn dochters die de verpleging of het onderwijs in zouden moeten gaan. Als Leonie de zanglessen naast de kweekschool volgen kan, gaat hij overstag. Toch is het zijn streng-katholieke levenswijze die het leven thuis beheerst. Niet alle kinderen kunnen ermee leven. Leonie gaat na ruggenspraak met vaders rijke zus bij haar gezin in de stad wonen. Daar leert zij de onbezorgde kant van het leven kennen. Zij ontmoet er Stephan, de man van haar leven. Maar helaas is hij niet katholiek en dat zorgt voor veel problemen.
We leren Leonie kennen als zij 91 jaar oud is. Ze is ernstig ziek en naar een tehuis gebracht nadat ze is gevallen en haar knie heeft gebroken. Ze ziet het niet meer zitten om verder te leven. In dromen kijkt zij terug op haar turbulente leven vol heerlijke muziek, maar ook vol onbespreekbaar leed. Ze heeft haar portie ruimschoots gehad, vindt zij en dringt aan op euthanasie. De huisarts en de SCEN-arts stemmen toe. Dochter Suzanne en kleindochter Lieke beloven oma Leonie dat ze naar haar eigen huis mag, ze zullen haar verzorgen tot de dag van overlijden. Leonie, slapend en dromend over vroeger tijden wordt vervoerd naar het bed dat haar doodsbed wordt.
Auteur
Monique van Roosmalen (1948) woonde van haar zevende tot haar zestiende jaar in een katholiek tehuis voor slechtziende kinderen in Grave. Dat huis werd geleid door nonnen, plichtsgetrouw maar verre van liefdevol. Ze volgde de opleidingen Maatschappelijk werk en de Academie voor Expressie in Woord en Gebaar en werd dramadocente en coach. Ook trad zij op als jazzzangeres. In 2014 debuteerde zij met Dankbare kinderen huilen niet. Daarin verwerkte ze haar ervaringen bij de liefdeloze nonnen.
De katholieke kerk speelt ook in dit boek een grote rol. Wie geen kennis heeft van de diverse tradities en gebruiken zal er, al lezend, vreemd tegenaan kijken. De liefdeloze nonnen zijn weerzinwekkende vrouwen. Als Leonie haar eerste kind baart dat kort na de geboorte overlijdt zegt de non dat ze niet moet treuren, het kind zal haar na haar dood als engel tegemoet treden. Leonies strakke vader schenkt zijn dochter ook al geen troost: als het dode kind niet gedoopt is zal het nooit de hemel bereiken en als heiden moeten worden begraven. Had Leonie maar niet als een beest in zonde met haar man Stephan moeten leven.
Nu Leonie zelf gaat sterven, glijdt haar leven langs. Daarmee komen ook geheimen boven die ze nooit iemand kon vertellen. Gelukkig heeft ze Lieke, die ook tobt met ‘mannen-zaken’. Grootmoeder kan haar advies geven.
Een boeiend boek, wellicht wat al te katholiek. Maar het geeft daarmee wel een inkijkje in de overheersende rol die de kerk tot 1970 in de levens van mensen speelde. Daarna liepen de kerken leeg. Lees dit boek en de reden wordt duidelijk.
Monique van Roosmalen – De gesloten piano. ISBN 978-94-6365-095-3, 281 pagina’s, €18,95. Leeuwarden: Uitgeverij Elikser 2018.