Van kuuroord tot voetbalcoach, van KGB tot stripteasedanseres
Onvervulde wens om met Maarten Biesheuvel Schubert of Brecht te zingen.
Deze bundel bestaat uit een aantal verhalen. Een portret van Dick Advocaat uit de tijd dat hij als trainer in Sint-Petersburg werkte, de wijze waarop de KGB de auteur met een snoepreisje-plus-dames naar Rhodos tracht te werven als agent, ontmoetingen met nazaten van dode Russische schrijvers en natuurlijk de odes aan verschillende ‘lievelingsschrijvers’.
Daartoe behoren duidelijk niet de collega-auteurs die ‘zich ieder jaar als opgedirkte pinguïns gedwee in de rij opstellen om consumptiemuntjes te kopen op het Boekenbal – waar de gastvrijheid van de organisatie het allerergste cliché over de volstrekte afwezigheid hiervan bij de doorsnee Nederlander vele malen overtreft’ . En passant wordt in het Kuur-verhaal even de oude Gerard Reve genoemd, die ooit naar de bron in Lourdes afreisde voor afleveringen op de ‘verrekijk’, zo’n typisch Reviaans woord.
Auteur
Pieter Waterdrinker (Pieter Arie Johannes van der Sloot, 1961) trok jaren geleden naar Rusland. Hij dook in de geschiedenis van het immense land, vond er de liefde en de ‘vuile business’, ontmoette er ambtenaren van twijfelachtig allooi en deed er zijn werk als correspondent voor De Telegraaf. En tussendoor schreef hij romans en verhalen. Maar hij kon nog zo fraai schrijven, van de opbrengst van zijn boeken kon hij niet leven. Toch schreef hij nijver door. Zijn werk is vertaald in het Engels, Duits en Russisch. Hij werd genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs 2018, de Bob den Uylprijs en de Impac Literary Dublin Award 2011.
Elk boek werd beter, zijn laatste panoramische roman Tsjaikovskistraat 40 werd genomineerd voor een grote prijs. Tijd voor zijn uitgever om met een selectie te komen van Waterdrinkers korte verhalen, her en der of nog niet eerder gepubliceerd. Een bundel vol genieten, met verhalen die qua sfeer regelmatig aan de vorige roman doen denken en soms ook weer helemaal niet: als ze ‘Hollandser’ van toon zijn.
Deze kloeke bundel – prachtig uitgegeven – bevat vijfentwintig verhalen. De lezer kiest daaruit favorieten, zo werkt dat. Bij mij was dat het titelverhaal, dat zich afspeelt in een kuuroord. Russen, zo vertelt de auteur, koesteren door de eeuwen heen een bijna religieuze verering voor sanatoria en kuren. Als Waterdrinker zich zelf aan het heilzame water onderwerpt, ontmoet hij bijzondere mensen met opzienbarende verhalen.
Regelmatig grijpt de auteur terug naar zijn jeugd, waar zijn ouders in Zandvoort een hotel dreven. Zijdelings, maar treffend. Zo komt hij in het titelverhaal dat in een kuurhuis speelt een man tegen in een oud trainingspak. ‘Hij is begin zeventig, vermagerd, met een ongeschoren gezicht. Zijn bolle ogen zijn zo groot als die van een kind. Daar staat mijn vader. Mijn vader toen hij ziek was. Ten dode opgeschreven. (….) Dan zie ik pas goed zijn blik. Het is de blik van een man die een gebedshuis betreedt. Van een gelovige. Mijn vader was niet gelovig – toch herken ik in de holle oogkassen de laatste opvlamming van hoop. (…) Wie zo schrijft, tekent liefde, de liefde van een zoon. Korte zinnen, met ingehouden tranen geschreven, geen letter te veel.
Ook had de auteur zo graag eens coupletten van Brecht of Schubert willen zingen met Maarten Biesheuvel, daarover vertelde hij ook in het tv-programma Zomergasten (augustus 2018).. En dit boek bevat bovendien een verhaal dat de auteur schreef voor het liber amicorum ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van L.H.Wiener.
Reve, Biesheuvel, Wiener, het zijn schrijvers die hun teksten afknagen tot op het bot waar de lezer van Waterdrinker soms de indruk krijgt dat zijn taal ons toeglanst als een uniform vol gouden tressen. En toch vertonen de vier schrijvers overeenkomst. In hun liefde voor de taal en hun welgekozen woorden. Het levert boeken op – bij alle vier – die je leest en herleest. Wat wil een schrijver meer?
Schitterende verhalen, voor elk wat wils.
Pieter Waterdrinker – Een dame in Kisdlovodsk en andere Russische vertellingen. ISBN 978-90-3880-603-7, 416 pagina’s, €20,00. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar 2018.
Dit boek is tevens besproken tijdens het programma MAAKKENNISMAANDAG van MeerRadio op maandag 24 september 2018. Het geluidsfragment kunt u hier aanklikken.