Geschiedenis van mijn dood
Terugkijken zonder opnieuw te beginnen.
Elsie de Vries heeft het gehad met het leven. Ze is bijna 77 jaar, vindt dat ze het leven niet veel meer te bieden heeft en het leven haar evenmin. Ze wil bovendien pertinent niet afhankelijk worden van hulp van derden. Het is tijd om afscheid te nemen. Het is geen plotseling opkomende gedachte. Sinds ze een tijd geleden gevallen is, is ze verhuisd naar een appartement, haar laatste woonplek. Vanuit die afscheids-gedachte is ze ook al rigoureus aan het ruimen gegaan. Haar enige nabestaande, de zoon van haar overleden tweelingzus Julia Thomas, moet niet met de rommel komen te zitten. Dat karwei zal ze hem besparen. Ook is ze enige tijd geleden lid geworden van een vereniging die haar de kans geeft tegen stervenstijd de regie met bepaalde middelen in eigen hand te nemen. Als ze haar ideeën met Thomas bespreekt, vertelt die haar hoe zeer het hem spijt dat hij niets van zijn biologische vader weet. Elsie graaft uit de kast haar fotoalbums op, misschien kan zij hem daarmee íets van zijn voorgeschiedenis teruggeven. En dan opeens ziet zij op de foto’s een man die sprekend lijkt op de Thomas van nu, zoveel jaar later… Ze besluit onderzoek te gaan doen, te gaan graven in de geschiedenis die zij met Julia deelde. Misschien dat haar eigen gemoedsrust terugkomt én dat zij Thomas wijzer kan maken.
Elsie gaat op reis. Aanvankelijk wilde ze met Thomas gaan, maar die is als hoogleraar zeer bezet en kan geen tijd vrijmaken. Elsie gaat alleen. Ze gaat in het heden op reis om haar toekomst-zonder-tijd gerust tegemoet te kunnen zien. Pas dan is haar leven écht ‘volleefd’ en kan zij afscheid nemen. Ze leest in Julia’s dagboek, haar door Thomas ter hand gesteld en besluit die plaatsen te gaan bezoeken waar ze jong was en langzaamaan leerde dat het leven meer was dan het gezin waarin ze als kind opgroeide. Ze reist naar Devon, haar geboorteplaats. Ze memoreert haar reis naar Berlijn en naar Praag, waar ze in 1989 samen met Julia was en waar de tweelingzussen de broers Benno en Simon tegenkwamen. Elsie was later met Benno getrouwd. Langzaam maar zeker vordert haar speurtocht in het verleden, ze wordt geconfronteerd met dingen die nooit in haar bestaan hebben gepast maar die wel degelijk hun plaats hebben opgeëist, vaak zonder dat ze dat wist. Ze leert zichzelf opnieuw kennen. Pas als ze zichzelf ten volle kent, heeft ze haar leven geleefd. Dán pas is ze klaar voor de dood, die ze welbewust wil ensceneren.
Auteur
Gertrude Klinkhamer (Tilburg, 1948) werkte als verpleegkundige, docent geschiedenis, zakelijk directeur van en museum, zelfstandig trainer en coach. Zij wordt gefascineerd door de innerlijke zoektocht van mensen en dat is ook haar drijfveer voor haar werk. Zij debuteerde in 2017 met het non-fictieboek Mooi oud zijn, mooi oud worden. Een zoektocht. Daarin gaat ze op zoek naar een antwoord op de vraag wat het betekent om in de huidige tijd oud te zijn.
Slotakte is op zich een verhaal met een boeiend gegeven, maar het boek leest niet prettig. Het is helemaal in de tegenwoordige tijd geschreven. Dat is geen probleem als je een dagboek of een reportage voor een krant of tijdschrift schrijft, maar het komt wat gewild en geforceerd over bij een thema als dit. Keer op keer tijdens het lezen ‘stokte’ uw recensent omdat zinnen merkwaardig waren en door het gebruik van die tegenwoordige tijd vreemd overkwamen. Misschien dat een ander zich er niet aan stoort, het zij zo.
Je kunt het een stijlbloem noemen, wat mij betreft waren de bloemen fraaier geweest als zij rechtop in de vaas gestaan hadden in de tegenwoordige tijd.
Een over-bespiegelend boek, voor liefhebbers.
Gertrude Klinkhamer – Slotakte. ISBN 9-789-4644-3513-9, 223 pagina’s, € 19,95. Moergestel: Uitgeverij Fugato 2022.