De moeder uitgebuit, de jongen opgebloeid
‘La piantumazione’ op Siciliaanse grond.
De Roemeense Alina woont met haar elfjarige zoon Lucian noodgedwongen bij haar arme ouders in. Als haar vader de kost niet meer kan verdienen op zijn land, nadat hij een beroerte heeft gekregen, slaat de armoede toe. Wanneer Alina’s achterneef Dumitriu haar vraagt of zij ervoor voelt om, net als hij en zijn vrouw Iona, in Sicilië bij een boer te gaan werken, gaat zij daarop in. De baas in Sicilië zal voor onderdak zorgen en Lucian zal naar school mogen gaan.
Maar als zij aankomen blijken Dumitriu’s woorden van geen kanten te kloppen. Alina en Lucian worden in een armoedige tochtige hut ondergebracht. Het werk is bovenmenselijk zwaar, de baas onmenselijk wreed: als Alina overmand door dorst overdag water wil halen dreigt hij meteen met ontslag. Haar weekloon wordt steeds gekort door de aftrek van huur, water et cetera. Ze houdt aanzienlijk minder over dan haar was beloofd.
Lucian vindt zijn weg. Hij gaat op ontdekkingstocht door het bos en stuit op een hut, die duidelijk van twee jongens is. Het blijken leeftijdgenoten te zijn. Ze zijn alle drie van verschillende komaf, maar nadat Lucian een proeve van moed heeft afgelegd worden ze onafscheidelijk. Maar Alina en Lucian hebben heimwee naar opa en oma, Bunica en Bunic. Ze bellen op zondag met hen. Dat zijn moeizame conversaties. Gesprek na gesprek spinnen de vrouwen elk hun eigen werkelijkheid, een kantwerk met grote gaten: wat wordt verzwegen, wat wordt verteld? (…) Halve waarheden, in stukken gebroken verzinsels, aan elkaar gelijmd tot een nieuwe werkelijkheid. En spiegelpaleis van schone schijn. Het gaat slecht met de grootouders, ze willen het niet vertellen. Het gaat slecht met hun dochter en haar zoon, dat bekennen ze evenmin.
Auteur
Sien Volders (1983) debuteerde in 2017 met Noord. Voor deze roman werd zij genomineerd door diverse prijzen. Ter gelegenheid van KORT.2019 – een Gents literatuurfestival over en met het korte verhaal – werd zij uitgenodigd een literaire bijdrage te leveren. Ze schreef toen drie korte verhalen rond het thema afstand, afscheid en achterlating die werden gebundeld in Bij ons.
In deze roman zijn twee verhalen vervlochten, dat van Alina’s strijd om het roer in handen te houden en dat van Lucian en zijn twee vrienden, die veerkrachtig het leven tegemoet treden. Op de drempel van de volwassenheid worden de jongens ruw uit elkaar gedreven. Maar zij behouden de hoop op herstel van hun band: Later als wij in Napels studeren.
Dit is een schitterend boek. Volders heeft een bewonderenswaardige, bijna zingende schrijfstijl. Zij beschrijft korte scènes zo levendig, zo woedend, zo dramatisch, ontroerend, ingehouden emotioneel en krachtig dat de haren je te berge rijzen als je dit boek zit te lezen. Haar taalgebruik is subliem.
Het zijn veel lofprijzingen op een rij, maar ik wil er niet minder van maken.
Ik hoop nog veel van Sien Volders te lezen.
Sien Volders – Oogst. ISBN 978-90-4884-824-9, 220 pagina’s, €22,99. Amsterdam: Uitgeverij Hollands Diep 2020.