Corona-cadeau
Propvolle straten, pleinen en toeristische trekpleisters waren na de uitbraak van covid-19 opeens uitgestorven. Fotografen sloegen hun slag.
Je hoort nog wel eens iemand wanhopig roepen: ‘Het lijkt hier wel Times Square!’ Iedereen die niet helemaal onder een steen heeft geleefd begrijpt dat het dan ergens verschrikkelijk druk is. Want of je er nu wel of niet bent geweest, iedereen weet dat Times Square dag en nacht pittig bezocht wordt. Tot de corona kwam en dit een spectaculaire foto opleverde.
Er zijn talloze plekken die we alleen vol mensen kennen. Wat te denken van beroemde pleinen waar het bestellen van een kopje koffie al een fortuin kost: de Plaza Mayor in Madrid en de Piazza San Marco. Zelfs als dit Venetiaanse plein onderloopt zijn de mensen er nog niet weg te slaan. Voor corona slaat echter iedereen op de vlucht.
Ietsje minder spectaculair is de Place de la Concorde die op een speciaal moment door de politie wordt schoongeveegd omdat er wielrenners hun rondjes voor de Tour komen fietsen. Toch is het na corona nog leger. Behalve een enkele voetganger en twee politieauto’s is niemand te bekennen.
Voor sommige lege plaatsen moet je ver in het verleden zijn, zoals de foto uit 1940 waarop Hitler en enkele trawanten zicht hebben op de Eiffeltoren. Zij lijken op dat moment de enige levende zielen te zijn. Pas in 2020 is er weer zo’n foto mogelijk, gelukkig nu zonder genoemde minderwaardige personen.
Corona kent geen goed of fout. Op 4 mei 2020 was de Dam vanwege het virus praktisch leeg. Desondanks was de herdenking indrukwekkend.
De Karelsbrug in Praag, De Brandenburger Tor in Berlijn, De Haya Sophia in Istanbul, Het Rode Plein in Moskou of de Taj Mahal in India zijn ook bekende plaatsen waar de mensen zich verdringen en na corona, behalve al die stenen, totale leegte laten zien.
Soms zijn de beelden subtieler en wordt de leegte gesuggereerd. Verlaten terrassen, doodse winkelcentra, parkeerterreinen vol bussen en weggerangeerde treinen omdat er geen reizigers zijn.
Fotograaf
Han van Bree (1957) is al tientallen jaren betrokken bij de reeks Het aanzien van… en verzorgde uitgaven over het koninklijk huis.
In dit boek over de wereldwijde schoonheid van de leegte prijken honderden foto’s van meer en minder bekende plekken in hun totale verlatenheid. We zien hoe de wereld is getroffen is door het covid-19 virus. Eindelijk kunnen we ons vergapen aan architectuur zonder die ongenode friemelende mensenmassa erbij.
Gelukkig waren fotografen er als de kippen bij, want iedereen wist dat deze momenten van verbijsterende leegte niet lang zouden duren.
De mooiste foto? Misschien die van de Florentijnse Ponte Vecchia, maar de verlaten Klaagmuur in Jeruzalem mag er ook zijn.
Prachtige fotoreportage.
Han van Bree – Verlaten straten. ISBN 978-90-003-7529-5, 144 pagina’s, € 22,50. Amsterdam: Uitgeverij Het Spectrum 2020.
Ook de recensent fotografeerde ooit een verlaten straat, namelijk Bovenop de Pyreneeën (Andorra in de zomer zonder zomergasten).