Misverstanden
Jongen voelt hoe zijn leven schuurt in het gezin waarin hij opgroeit. Hij voelt zich niet gehoord.
Lex is de jongste. Hij heeft twee oudere broers. Zijn Franse vader en Friese moeder hebben elkaar leren kennen in Zuid-Frankrijk. Ze werden dolverliefd. Zijn vader kwam naar Friesland waar ze nu wonen in een dorpje. Vader heeft zijn lange haren afgeknipt en sinds kort scheert hij zich twee keer in de week. Moeder zegt dat ze arm zijn.
Het is een orthodox protestants-christelijk gezin. Elke zondag is er tweemaal kerkgang en in de week catechisatie. Op school moeten de kinderen elke maandagochtend een psalmversje voor de klas opzeggen of zingen.
Wanneer in de kerk gecollecteerd wordt voor de armen diept de kleine Lex uit de rondgaande collectezak wat papiergeld en geeft het aan moeder. Consternatie, schaamte, boosheid. Dit is kennelijk niet de bedoeling. Maar moeder zegt toch vaak dat ze arm zijn?
Lex is teleurgesteld in God, want hij hoort hem nooit. Op een winterse dag zakt hij door het ijs en gaat kopje onder. Hij raakt langzaam in een droom. Dan hoort hij Gods stem. Tot zijn verbazing klinkt die precies als de stem van Pake. De vader van zijn moeder trekt hem net op tijd uit het water.
Lex kan goed met dieren opschieten. Bij uitzondering mag de hond van de buren komen logeren. Hij heet Jay. Jay mag op het kamertje van Lex slapen. Midden in de nacht wordt Lex wakker want Jay is aan het grommen. Lex hoort beneden een heftige woordenwisseling tussen zijn ouders. Hij loopt de kamer uit en roept of ze stil willen zijn, want Jay kan zo niet slapen. Zijn moeder is woedend op Lex. Angstig vlucht Lex terug naar zijn kamertje, naar Jay. De volgende ochtend zegt zijn moeder dat de hond nooit meer het huis in mag komen.
Op zekere dag vindt Lex achter de broodtrommel een doos bonbons. Die is zijn moeder kennelijk helemaal vergeten, zo meent hij. Ze lijken hem heerlijk en hij eet de doos leeg. Wanneer kort daarop bezoek komt ontdekt moeder dat de bonbons zijn verdwenen.
Ze zegt tegen haar kinderen dat wie eerlijk zegt ze te hebben opgegeten geen straf krijgt. Lex biecht alles op en krijgt er ongenadig van langs. Lex roept dat moeder een leugenaar is, omdat ze zei niet te zullen straffen en dat God het ook heeft gehoord.
Auteur
Lex Paleaux (1977) is schrijver van scripts voor televisie, theater en film.
Natuurlijk zijn niet alle incidenten heftig. Er passeren ook gebeurtenissen waarbij Lex alleen toeschouwer is, maar zijn observatie singulier te noemen is. Meestal worden eenvoudige beslommeringen, maar soms ook bijzondere momenten op een verrassende manier uitvergroot.
Een twintigtal korte verhalen levert indringende beelden van een opgroeiend kind dat de werkelijkheid om hem heen maar nauwelijks kan bijhouden. Mutatis mutandis geldt dit ook voor zijn ouders, leraren, broers en vriendjes wier levens schuren met dat van Lex.
Een verhaal over de vergeefse loyaliteit van een kind met zijn omgeving. De verteltrant, waarbij de verbeelding actief wordt aangesproken, maakt het boek tot een aangrijpende roman.
Lex Paleaux – Winterwater. ISBN 978-90-6265-792-6, 223 pagina’s, € 19,50. Haarlem: Uitgeverij In de Knipscheer 2020.