Filmthriller
De verfilming van ‘De ontdekking van de wereld’ in de greep van de misdaad.
In 1993 verscheen het belangrijkste werk van Harry Mulisch: De ontdekking van de wereld. Geen wonder dat filmproducenten alles in het werk stellen om aan de gevierde schrijver zijn handtekening te ontfutselen en zo de filmrechten te verkrijgen.
Producent Klaas-Jan van Gent heeft het contract in de binnenzak van zijn jasje zitten. Samen met zijn vrouw Moniek verwent hij Mulisch en zijn echtgenote Carla met een diner in het Amstel Hotel. Mulisch moet vanavond gaan tekenen want anders komt de verfilming van zijn magnum opus op losse schroeven te staan.
De gelauwerde auteur krijgt uiteindelijk het contract met de lege stippeltjeslijn onder zijn neus, maar doet verder niets. Anderen aan tafel proberen hem gunstig te stemmen. ‘Harry, het gerucht gaat dat jij nieuwe veroveringen alleen een tweede nacht gunt als hun damesscheetjes ruiken naar parfum.’ Mulisch vertrekt geen spier en zegt tegen het papier: ‘Ik zal er naar kijken.’ Het diner loopt af en Klaas-Jan verlaat gedeprimeerd met zijn vrouw de zaal. De stemming wordt er niet beter op wanneer blijkt dat hun tweejarige zoontje Tony die avond tijdens hun afwezigheid is gekidnapt.
Behalve het boek van Mulisch, wordt de Engelse film Enigma geproduceerd door Rolling Stones-zanger Mick Jagger. Het totale budget voor deze films is tweeënveertig miljoen dollar. Ondoorzichtige bankconstructies die investeerders belangrijke belastingvoordelen opleveren staan op het spel. Zal het de bankdirecties lukken de nodige belastingtrucs toe te passen? Hoe meegaand is de Nederlandse belastinginspectie?
Het is van belang dat de producenten snel groen licht krijgen, want de eerste opnames moeten snel beginnen. Eén van de hoofpersonen is namelijk zwanger en teveel uitstel zal het nakend moederschap ongewenst zichtbaar maken.
In een sfeer van afpersing, omkoping, ontvoering en voor de hand liggend overspel worden uiteindelijk de eerste rushes geschoten. Om de graatmagere coryfeeën Harry Mulisch en Mick Jagger welgezind te doen zijn, worden ze als pasja’s behandeld. Ze vergezellen de opnames en kunnen zich lastig gedragen.
De filmploegen reizen allerlei Europese locaties af. De onderwereld volgt hen. In het Colosseum in Rome wordt op de set een paard neergeschoten en een cinematografische relatie wordt in de dood gestort. Het zal niet de enige moord zijn.
Terwijl de filmploeg ijverig zijn best doet om te voorkomen dat de vuile sokken van Mick Jagger worden gestolen, houden privédetectives zich bezig met raadselachtige rebussen die moeten leiden naar de verblijfplaats van de verdwenen peuter Tony.
Soms staat de lezer erg versteld als de crew het vliegtuig neemt naar Cadiz, terwijl deze stad helemaal niet beschikt over een vliegveld. De dichtst bij zijnde aeropuerto is immers de luchthaven van Jerez de la Frontera.
Auteur
Ate de Jong (1953) is een Nederlands filmregisseur, schrijver en filmproducent. In deze thriller is alles bijeengebracht wat bij de productie van films mis en misdadig kan gaan.
Vanaf het begin buitelen personen en gebeurtenissen over elkaar heen. Dat levert een levendige kermis van vaak subversieve activiteiten op, maar soms ook flink wat huiswerk om de verhaallijntjes goed in de gaten te houden.
De wetenschap dat De ontdekking van de hemel, evenals trouwens Enigma, de bioscopen heeft gehaald geeft morele ruggensteun dat alles op zijn pootjes terecht komt. Ook voor cinefielen die het thuis nog eens willen nalezen in deze op ware feiten gebaseerde thriller.
Ate de Jong – Onder de rode loper. ISBN 978-94-629-7127-1, 320 pagina’s, €20,99. Amsterdam: Uitgeverij De Kring 2019.