Pleidooi voor een ander woordgebruik
Dankzij zelfdoding kunnen we voor het leven kiezen.
Leven en dood horen bij elkaar als dag en nacht. Dat houdt niet in dat ieder ‘op zijn eigen tijd’ sterft. Sommige mensen worden ernstig ziek of zijn levensmoe, ze kunnen de dag niet afwachten dat de dood een eind aan hun leven maakt. In die gevallen vragen steeds meer mensen hulp om te kunnen sterven. Dat zal steeds vaker gebeuren, ook omdat we langer leven.
Over een periode van krap twee eeuwen, van 1900 tot 2100, zal naar het zich laat aanzien de levensverwachting in onze streken zijn toegenomen met 200% en worden opgerekt van 40 naar 120 jaar. Maar wíllen wij dat ook? Hoe langer we leven, aldus de schrijver, hoe groter de waarschijnlijkheid dat we vanaf een bepaald moment het leven moe worden. Tel daarbij op het stijgend verlangen naar zelfbeschikking en de som van de dingen is dat we er steeds meer moeite mee zullen hebben om op de dood te wachten. We zullen in de toekomst zelf het tijdstip van afscheid willen bepalen. Daarmee staat de dood op een keerpunt.
In dit boek loopt de auteur met de lezer langs de wegen van de zelfgekozen dood. ‘Zelfdoding’ noemt hij dit consequent. En of het nu over euthanatisch of dysthanatisch sterven gaat, over levensmoeheid en voltooid leven, over het waarom van zelfdoding en de hulp daarbij, duidelijk is dat de dood ‘goed’ zou moeten zijn. Want lang niet iedere dood is goed. Wie de trein onder loopt, van het dak af springt, maar ook wie op pijnlijke wijze met een heliumzak over het hoofd de dood ingaat, heeft een slechte dood. Wie weloverwogen sterft kent de dood als horizon van het leven. Dat is lang niet iedereen vergund.
Auteur
Regnerus Folquinus Willibrordus (René) Diekstra (1946) is emeritus hoogleraar psychologie aan de University College Roosevelt in Middelburg en emeritus lector Jeugd en Opvoeding aan de Haagse Hogeschool. Hij is internationaal onderscheiden voor zijn baanbrekend onderzoek op het terrein van zelfdoding en de preventie daarvan. Hij schreef een lange lijst zelfhulpboeken en columns voor een groot aantal dagbladen. Daarnaast schreef hij De macht van de maîtresse.
Te veel worden wij opgeschrikt met krantenberichten over de zelfgekozen dood van bekende en onbekende Nederlanders. In het ergste geval nemen zij partner en gezin mee de dood in. In dit boek vertelt Diekstra met naam en toenaam het schrijnende verhaal van een aantal jonge mensen die kozen voor de dood nadat de hulpverlening faalde. De psycholoog werd na het verschrikkelijke gebeuren door de ouders gevraagd om onderzoek te doen naar de oorzaak van de zelfdoding. Achterin het boek staat een bijlage met adviezen: wat moet je doen als iemand om wie je geeft aan zelfdoding denkt of dat overweegt?
Naast deze verhalen over te jeugdige doden laat hij zijn lezers ook delen in zijn eigen ervaringen rond het afscheid van dierbaren die de wereld op waardige wijze op hun eigen tijd konden verlaten.
Als er één woord is wat Diekstra haat is het ‘zelfmoord’. Het woord maakt de zelfgekozen dood door het woord ‘moord’ tot een misdaad, uiterst pijnlijk voor nabestaanden. Toch wordt het woord in officiële stukken nog veelvuldig gehanteerd. Hij is daarom een handtekeningenactie begonnen met als doel, dat de Minister van VWS zelfhulporganisaties en activiteiten die worden gefinancierd door de overheid, voortaan verbiedt het woord te gebruiken. Zelfdoding is het helpende woord, luidt zijn heldere argumentatie.
Een actueel en wijs, uitstekend te lezen boek, voor iedereen die zich wil verdiepen in de dood als eigen en ieder andermans toekomst.
René Diekstra – Leven is loslaten. Over een dood met een grote toekomst. ISBN 9778-90-452-1530-3. 208 pagina’s, €12,99. Uithoorn: Karakter Uitgevers 2018.
Wie wil de petitie wil tekenen: https://zelfdoding.petities.nl/