Drie generaties van een Engelse familie vlak voor de Tweede Wereldoorlog
Eerste deel van een vierdelige kroniek over de ‘Cazalets’, spelend in de gouden jaren 1937/1938.
In de zomermaanden komen drie generaties van een familie bijeen op het landgoed Lansdowne Road van de rijke William Gazalet en zijn vrouw Kitty Barlow, bijgenaamd de generaal en de baronie. Ongetrouwde dochter Rachel woont bij hen. De gasten zijn de oudste zoon Hugh – lichamelijk en geestelijke gewond in de Grote Oorlog – zijn hoogzwangere vrouw Sybil en hun kinderen Polly, Simon. Dan tweede zoon Edward en zijn vrouw Viola (Villy) met hun kinderen Louise, Teddy en Lydia, derde zoon Rupert Cazalet – die kunstschilder tracht te zijn – zijn mooie tweede veeleisende vrouw Zoë en de kinderen Clary en Neville. Villy’s arme zuster Jessica Castle past er later ook nog bij, evenals haar kinderen Angela – 18, mooi en pruilend – en de jongere Christopher, Nora en Judy. De generaal en de baronie hebben acht man personeel, de drie broers nemen ook hun personeel mee omdat de zorg voor het uitgedijde gezelschap te zwaar is voor de inwonende bedienden. Komen we in totaal op een gezelschap van ongeveer veertig mensen, emotioneel levend in twee strikt gescheiden werelden. De personeelsleden verrichten nauwgezet hun taak. Maar ze hebben emotioneel weinig binding met de mensen voor wie ze werken. Upstairs-downstairs wordt in dit boek vol empathie getekend.
Ziehier het decor voor De Cazalets, een serie van vier boeken over één familie. Het eerste deel van dit boek speelt zich af in 1937, de nadagen van het victoriaanse Engeland. Deel twee kent Edwards landhuis Home Place als decor. Het familiebedrijf heeft niet noemenswaard geleden onder de crisis, op geld wordt niet gekeken, het leven is redelijk onbezorgd. Redelijk, niet helemaal. Want al hoefden de vrouwen ‘hun mooie hoofdjes niet te breken over politiek en die nare, onbeschaafde huisschilder Hitler’, de mannen lezen de kranten en bespreken de politiek. Ze vragen zich bezorgd af of er een nieuwe oorlog aankomt of dat die oude Chamberlain dat zal weten te voorkomen. Aan het slot van dit boek – we zitten dan inmiddels eind 1938 – scharen alle Cazalets en alle personeelsleden zich doodstil om hun (eigen) radio om de toespraak van Chamberlain aan te horen. Hij zegt: een gewapend conflict tussen naties is voor mij een nachtmerrie’. Het kort daarna getekende Marineverdrag wordt beschouwd als een garantie dat de oorlog niet doorgaat, een zucht van verlichting stijgt op. Het leven zal weer gewoon worden, alle gevaar is geweken. Ach, weten de Cazalets veel… de nachtmerrie moet nog komen.
Auteur
Elisabeth Jane Howard (1923-2014) is een van de grootste naoorlogse Engelse schrijvers. Zij debuteerde in 1950 met The Beautiful Visit dat prompt werd bekroond. Nadat ze in 1983 scheidde van de schrijver Kingsley Amis hield ze contact met diens zoon Martin. Op zijn aanraden begon ze de autobiografische reeks De Cazalets te schrijven. Het eerste deel kwam in Engeland in 1990 uit. De serie omspant de periode van 1937 tot 1947, de tijd dat de wereld voorgoed veranderde.
Welgedaan
Hoe onbekommerd, welgedaan en rustig, hoe idyllisch en probleemloos de levens van de Cazalets ook lijken te verlopen, het is niet alles goud wat er blinkt. Want Hugh tobt met zijn gezondheid, zijn vrouw krijgt zoon Wills maar verliest tijdens de bevalling het tweelingzusje, Edward en Villy zijn gelukkig samen, maar Edward kan meer vrouwen liefhebben tot zijn eigen dochter Louise aan toe… en Rupert en Zoë worden gekweld door geldzorgen die eenvoudig opgelost kunnen worden als Rupert bij vader de zaak in gaat, maar dan kan hij geen schilder meer zijn. Rachel mag zeker niet ongenoemd, want zij houdt zo onnoemelijk veel van vriendin Sid dat zij het niet durft te zeggen en Sid zou zo graag meer zijn dan vriendin, maar kan Rachel dat wel aan? Ze hunkeren en zwijgen.
De kinderen voeren hun eigen ‘oorlog en vrede’, jongens-angst voor de kostschool, vrees voor groot en oud worden, meisjesoorlogen en verklapte geheimen, verbonden die worden geschonden… Ook de kinderen Cazalet, financieel zo bevoorrecht als ze zijn, hebben hun eigen herkenbare zorgen.
Wat een verrukkelijk vooruitzicht dat er na dit boek nog drie delen van De Cazalet zullen verschijnen. Wie een voorproefje wil lezen van deel twee – dat binnenkort uitkomt – kan op pagina 520 beginnen met de eerste dertig bladzijden. De delen drie en vier komen in 2018 uit.
Een boek om heel lang in te lezen en een zucht van teleurstelling te slaken als het uit is. Wie houdt van familieromans als Downtown Abbey, Couperus’ Haagse Kleine Zielen en het Amsterdamse De klop op de deur van Ina Boudier-Bakker mag De Cazalets niet missen.
Uw recensent heeft oprecht genoten van dit kostuumdrama in optima forma. Van harte aanbevolen.
Elisabeth Jane Howard – De Cazalets. Lichte jaren. Vertaald uit het Engels (The Light Years. The Cazalet Chronicles: Volume One) door Inge Kok. ISBN 978-90-254-5040-3, 518 pagina’s. €24,99. Amsterdam: Atlas Contact 2017.