Jan Terlouw & Sanne Terlouw – In huis met een seriemoordenaar. ISBN 978-94-91567-93-3, 220 pagina’s, € 16,50. Amsterdam: De Kring 2015.
Thrillerachtig verslag van de ervaringen van de familie Terlouw met een misdadiger.
Jan Terlouw (1931), oud-politicus en succesvol schrijver van jeugdboeken schreef samen met zijn dochter Sanne (1959)over hun ervaringen met een beruchte seriemoordenaar. Deze woonde aanvankelijk in hun huis en later hebben ze hem nog vaak ontmoet en gesproken. In werkelijkheid ging het om Hans van Z., die in 1967 werd gearresteerd voor een aantal moorden. Zijn foto staat op de omslag: een nette jongeman, keurig in het pak omringd door agenten die hem naar de rechtszaal brengen. De schrijvers vermelden dat hun hoofdpersoon Frans van Manen niet één op één past op Hans van Zon. Omwille van het verhaal is een aantal dialogen, personages en situaties verzonnen.
Thijs en Sarah wonen in een groot grachtenpand in Utrecht. Met de twee dochtertjes van Sarah is het gezin te klein voor het grote huis. Volgens de huisvestingsregels van 1964 moeten ze kamers verhuren. Hun vriendin Maria bewoont daarom met haar vriend Frans van Manen het souterrain. Maria en Frans komen regelmatig bij Thijs en Sarah over de vloer. Frans is ogenschijnlijk een charmante jongeman. Hij blijkt echter een praatjesmaker en opschepper die constant liegt. Frans besteelt hen. Als hij daarover wordt bevraagd, geeft hij de diefstal toe en betaalt het bedrag terug. Hij smeekt hen de diefstal niet aan te geven. Thijs is erg achterdochtig en gaat op onderzoek uit. Frans blijkt vaak betrokken te zijn bij duistere zaken.
Sarah was eerst getrouwd met Pieter. Ze kregen twee dochtertjes. Thijs was de boezemvriend van Pieter en heimelijk verliefd op Sarah. Als Pieter omkomt bij een ongeluk wordt Thijs, omdat hij geen alibi heeft, verdacht. Daar kwam nog eens bij dat hij al na een jaar met Sarah trouwde. Later blijkt dat Pieter met Frans van Manen in een voetbalteam heeft gezeten. Frans wordt ondertussen verdacht van enkele moorden, ook van de moord op Pieter. Hij is voortdurend bezig met het zoeken alibi’s. Ook bij Thijs vraagt hij hulp. Vaak zorgt zijn vriend ‘ouwe Nap’ daarvoor. Deze is niet zo betrouwbaar, want hij is een bekende crimineel. Frans wordt uiteindelijk gearresteerd en van de vele moorden waarvan hij wordt verdacht kunnen er drie worden bewezen. Hij krijgt een lange gevangenisstraf.
Het boek wordt bestempeld als roman gebaseerd op eigen ervaringen, terwijl tegelijkertijd wordt gezegd dat ter wille van het verhaal een en ander is toegevoegd. Als lezer blijf je dan steeds met vragen zitten. Wat heeft de bekende Jan Terlouw hiervan nu echt meegemaakt? Is hij bijvoorbeeld echt verdacht geweest van de moord op zijn vriend? Is hij inderdaad op onderzoek gegaan? Soms lijkt de roman een thriller als het in spaarzame momenten spannend wordt, maar het lijkt nog het meest op een verslag.
Wat de roman nog minder spannend maakt is de overvloed aan informatie die toegevoegd wordt om het tijdsbeeld duidelijk te maken. Zo gaat het over de leveranciers die toen aan huis kwamen, de moord op Kennedy, de kwestie-Mandela, het huwelijk van Beatrix en Claus, provo en natuurlijk het ontstaan van D’66. Dit alles komt heel uitvoerig aan de orde en de manier waarop is nogal irritant omdat het op een schoolmeesterachtig toontje wordt uitgelegd.
Het gegeven op zich is natuurlijk wel spannend. Het gaat om de sympathieke en onberispelijke Jan Terlouw. Hij is te goed van vertrouwen geweest. Hans van Zon (in de roman Frans van Manen) bleek gruwelijke moorden te hebben gepleegd. Het gezin heeft dus ernstige risico’s gelopen. Daarin zit misschien voor ons allen een les: wees niet te goed van vertrouwen en pas op voor praatjesmakers.
Wat teleurstellende roman van de zo uitblinkende schrijver van prachtige jeugdboeken.