Peter van Zonneveld en Bas Paasman (samenstellers) – Verhalen uit de Camera Obscura van Hildebrand voorgelezen door Cees van Ede. ISBN 978-90-4761-754-9, 42 pagina’s en 4 cd’s, € 24,95. Amsterdam: Rubinstein 2014.
Verhalen uit de Camera Obscura, enthousiast ingeleid en mooi voorgelezen.
In 2014 is het tweehonderd jaar geleden dat Nicolaas Beets (pseudoniem Hildebrand) werd geboren. Zijn Camera Obscura behoort tot de hoogtepunten in de Nederlandse literatuur, maar is bij de huidige generatie niet meer zo bekend. Peter van Zonneveld, neerlandicus en kenner van de negentiende-eeuwse letterkunde, vond het nodig om de Camera Obscura weer in de belangstelling te brengen. Cees van Ede leest de verhalen voor. Op die manier is de Camera weer voor iedereen toegankelijk.
De eerste druk van de Camera Obscura verscheen in 1839, maar had toen nog een beperkte omvang. Het boek bestond uit een aantal schetsen en verhalen, die op een humoristische wijze het leven van die tijd weergaven. Nicolaas Beets bleef zijn leven lang aan de Camera werken. In 1902, twee jaar voor zijn dood, verscheen de laatste door de schrijver herziene druk.
De Camera Obscura werd direct al zeer gewaardeerd en groeide uit tot een van de klassiekers van de Nederlandse literatuur. In 1892 kwam uit een enquête naar voren dat de Camera toen het populairste boek was. De uitgever de Erven Bohn produceerde in totaal vierhonderdduizend exemplaren van dit boek. Toen er in 1953 een Prismapocket verscheen werden daar tot 1978 nog eens vierhonderdduizend exemplaren van verkocht.
Peter van Zonneveld wijst nog eens nadrukkelijk op het belang van de Camera Obscura. Op de canon van de beste Nederlandse boeken allertijden staat het boek nog altijd op de zesde plaats. Wie iets van de negentiende eeuw wil begrijpen, kan niet om de Camera heen. je kunt er bovendien heel zuiver Nederlands uit leren. Stilistisch blijft er nog altijd veel te genieten, want het is vooral ook een geestig en vrolijk boek.
Voor deze uitgave is een keuze gemaakt uit de vele verhalen. Het meest omvangrijke verhaal De familie Kegge ontbreekt. Maar bekende verhalen als De familie Stastok, Een oude kennis, Teun de Jager en Een onaangenaam mensch in den Haarlemmerhout ontbreken niet.
Het luisteren naar deze verhalen is door de uitstekende voordracht van Cees van Ede een waar genoegen. Hij laat in zijn voordracht personages als Keesje, mejuffrouw Naslaan, de heer Bruis, Nurks en Teun de Jager helemaal tot leven komen. Ook de negentiende-eeuwse taal is door het voorlezen zeer begrijpelijk.
Prachtig uitgegeven literair juweeltje.