Annemarie Geleijnse en Rineke van Houten – De laatste paling, sterke verhalen over ons eten. ISBN 978-94-91481-02-4, 183 pagina’s, € 17,50. Amsterdam: Oostenwind 2013.
Een verfrissend boek over ons eten.
Dit boek bestaat uit vier delen. Het eerste deel Gezonde twijfels zet vraagtekens bij de steeds minder populaire, maar nog altijd gesubsidieerde schoolmelkregeling. Een weinig effectieve subsidie, want de melk zou ook wel zonder die subsidie worden verkocht. Een Brusselse melkkoe voor vooral de zuivelindustrie. Ook de verschillende dieethypes worden afgefakkeld. De lezer verneemt dat, terwijl frisdrankbedrijven geen marketingactiviteiten mogen ontwikkelen gericht op kinderen jonger dan twaalf jaar, dit niet geldt voor de misschien nog schadelijkere energiedranken. De auteurs vragen zich af hoe funest overgewicht eigenlijk is. Roken of een laag opleidingsniveau heeft een veel grotere impact op de levensverwachting dan veel vet. Volgens een hoogleraar gezondheidsethiek is dun lang niet altijd gezonder dan dik. ‘De een werkt te hard, de ander rookt, een derde doet aan onveilige seks. Wie zegt dat die dunne lat wél gezond leeft?’ De schrijvers stellen ook vraagtekens bij het negatieve imago van E-nummers.
Deel twee Lekker opscheppen schetst een aantal dilemma’s voor wie duurzaam wil eten. Deugt in Vietnam gekweekte panga eigenlijk? Is het visvoer wel duurzaam? En wie de paling wil redden dient hem gewoon te kopen en op te eten. Waarom? Dat leest u in dit boek. De auteurs doen verslag van het slachten van de dikbilkoe Fleur, die een mooi leven achter de rug heeft gehad en eindigt als ‘Hemels Vlees’. De dames nemen zelf ook tien kilo diepgevroren af. Ook ‘eerlijke paddenstoelen’ en voedselverspilling worden behandeld.
Sterke verhalen heet het derde deel. Wat is ‘echte boter’ eigenlijk? Komt Hollandse kaas wel uit Nederland en kun je daarachter komen? Waar komt het flessenwater vandaan? Wat zijn ‘handgeschepte chips’? Waarom zit er nog steeds te veel zout in ons voedsel? Wat valt er te vertellen over de sponsoring van kookprogramma’s op de tv?
In het laatste deel komen allerlei interessante initiatieven aan de orde, zoals gezamenlijk inkopen bij de boer, buurtrestaurants, stadstuinen en de ontKnorring van Nederland. Ook lezen we hoe stagnerend octrooibescherming kan werken op productinnovatie in de tuinbouw.
Een goed geschreven en informatief boekje met interessante achtergrondinformatie over ons dagelijks voedsel. Niet alle vragen worden beantwoord, want de auteurs, twee onderzoeksjournalisten, laten zien hoe moeilijk het soms is ergens achter te komen. Zelf had ik daarnaast bijvoorbeeld graag iets meer over de door pizzabakkers steeds vaker gebruikte ‘kunstkaas’ willen weten. Het is echter een bijzonder lovenswaardig begin en het helpt ons wat verder bij het maken van onze keuzes op voedselgebied.
Interessant voor wie geïnteresseerd is in wat hij of zij eet.
Dit boek is tevens op woensdag 8 januari 2014 kort besproken in het programma Puur Cultuur op MeerRadio. Het geluidsbestand staat hieronder.