Jonge Friese vrouw tart het machtige Rome
Is kennis macht?
De stadsstaat Rome groeide in een aantal eeuwen uit tot een enorm rijk. Ten tijde van Keizer Nero (54-68), een megalomane maniak, omvatte het niet alleen alle landen rondom de Middellandse Zee, maar ook, al dan niet in bondgenootschap met lokale heersers, het huidige Duitsland, Nederland en Engeland.
De uitbreiding van het rijk kwam vaak door verovering tot stand, want de Romeinen waren bekwame, goed bewapende en dappere strijders en hun bevelvoerders knappe strategen, waardoor hun ongeorganiseerde, nauwelijks bewapende tegenstanders meestal geen partij waren. Toch was het lang niet altijd rustig in veroverde gebieden en kwamen er opstanden voor. Om de veroverde volken onder controle te houden werden er gijzelaars uit hun elites naar Rome gestuurd. Daar werden zij aan het hof ingevoerd in de Romeinse cultuur, zodat ze na hun terugkeer die onder hun landgenoten konden verspreiden. Bij opstand in hun land van herkomst werden ze echter rücksichtslos geliquideerd.
Eén van die gijzelaars is de Friese jonge vrouw Elfleda, Haar opleiding tot priesteres was nog niet voltooid. Onderweg naar Rome ontmoet ze de Germaanse zieneres Veleda, die haar vraagt te spioneren. In Rome wordt ze gastvrij onthaald door de geschiedschrijver Plinius, een vriend van haar vader. Samen met Caenis, de maîtresse van generaal Vaspasianus, wijdt hij haar in in de Romeinse zeden en gebruiken en leert ze lezen en schrijven. Ze weet lang onopgemerkt te blijven tot ze ontdekt wordt en de pleuris uitbreekt. De knappe Elfleda wordt alsnog aan het hof gepresenteerd en lijkt een gemakkelijke prooi voor de geile Nero.
Auteur
Chris Houtman (1955) was scenarioschrijver en televisiemaker. Na zijn herstel van een zware ziekte ging hij schrijven. Hij debuteerde in 2018 met Akte van berouw, een spectaculaire en actuele thriller over een complot om Paus Franciscus uit de weg te ruimen. Het boek kwam op de shortlist voor de Gouden Strop 2018. Niet lang daarna verscheen Het negende gebod, een pageturner over dodelijke pogingen uit ultraconservatieve katholieke kringen om het een speelfilm te dwarsbomen waarin de verkettering van Maria Magdalena aan de kaak wordt gesteld. Ook dit boek werd genomineerd voor de Gouden Strop. Deze enorm productieve schrijver publiceerde verder ook nog het griezelige Getal van het beest over de strijd tussen christelijke en moslim theocratieën. Tenslotte schreef hij vorig jaar het jeugdboek Het geheim van de goudenregen over een pilgrimsdochter, die een van de stammoeders van president Obama zou worden.
In dit boek gebruikt de auteur de historische context met personen die echt bestaan hebben, zoals Nero, Plinius en Vaspasianus om daarin de verzonnen avonturen van Elfleda te laten plaatsvinden. Dit veel beoefende genre wordt ook wel faction genoemd, combinatie van feit en fictie. Deze roman is het eerste deel van een trilogie.
Elfleda moet vluchten en ervaart dat haar pogingen om in haar eigen taal te schrijven als verraad aan Rome wordt beschouwd, waardoor Caenis zich tegen haar keert. Ze wordt gemarteld en krijgt mede daardoor steeds meer een hekel aan de Romeinse overheersing. Met een metgezel trekt ze via Spanje naar Engeland, waar de Keltische koningin Boudicca in opstand is gekomen tegen de Romeinen.
Tenslotte keert ze terug naar de Veleda, die haar een nieuwe opdracht geeft. Daarover lezen we in het volgende deel De Veleda-vloek.
De Romeinse tijd komt in dit adembenemend spannende boek helemaal tot leven. Alle mogelijke facetten, positief en negatief, hun organisatievermogen en hun wreedheid komen aan de orde. Soms wordt het verhaal kort onderbroken door een illustratie of uitleg van een historisch feit. De auteur heeft zich grondig in de materie verdiept, hij verantwoord zich daarvoor en neemt zijn geraadpleegde bronnen achterin het boek op. Daarbij is hij tevens een geboren verteller, wiens fraaie beschrijvingen lekker weglezen:
De keizerin zag eruit als een dure hoer. Ze was zwaar opgemaakt, droeg een protserige blonde pruik en was gekleed in een lange jurk die zo was gesneden dat er weinig aan de verbeelding werd overgelaten. Haar borsten puilden er bijna uit.
Lekkerbekken zullen likkebaarden van de volgende beschrijving van een maaltijd, bestaande uit de verschillende gerechten en smaken uit alle windstreken:
Om te beginnen simpele kwarteleitjes met een assortiment zeedieren uit onze Mare Nostrum. Daarna hebben we ibis uit Egypte, gevuld met dadels uit Judea. Het dier is geroosterd boven een vuur waarin wierook uit Arabië is verwerkt , voor een apart aroma. Daarna Anatolische berggeit. We hebben Spaanse haas, Griekse geitenkaas, ganzen uit Veneto. Gerookte zwijnsham uit Massilia. Stekelvarken uit Afrika. De olijven zijn van eigen bodem, net zoals de wijn.
Deze roman zou prachtige illustratie voor de geschiedenislessen op de middelbare school kunnen zijn.
Ik kan niet wachten op deel twee.
Chris Houtman – De Veleda Voorspelling. ISBN 978-90-452-1836-6, 479 pagina’s, € 19,99. Uithoorn: Karakter Uitgevers 2019.