De hel van Dante
Literatuur als inzet bij een posttraumatisch stress syndroom van misbruik en kindermishandeling.
Levenscrises zijn tijdloos. Ze worden alleen voortdurend anders benoemd. Wij hebben het over burn-out, midlifecrisis, dysthyme stoornissen als depressies en misschien valt anorexia nervosa er ook wel onder. Tenslotte, vergeet niet het PTS-syndroom. Dit laatste is ook van alle tijden en in alle tijden zocht men naar duiding en oplossing.
Dante Alighiero della Alighieri schreef wat later zou heten De Goddelijke Komedie (La Divina Comedia) , aan het begin van de Veertiende Eeuw. Vooral zijn reis door de Hel, het Inferno, geeft een beschrijving van het somberste wat een mens kan bedenken.
Myra Wassink-Ionesco, getrouwd met Jan Wassink, heeft aan de universiteit een leeropdracht waarin ze haar deskundigheid omtrent Dante doceert. Dante is haar ijkpunt voor het leven, zozeer dat het een ware obsessie wordt.
Myra komt uit Roemenië, ze heeft de val van Nicolae Ceaușescu meegemaakt, maar is toch het verdorven en leeggezogen land ontvlucht. Ze is op de vlucht voor al haar vaders. Alle mannen die misbruik van haar maakten, maar ook van haar echte vader en haar moeder die van haar af wilden en uit huis plaatsten.
Ze kwam in Nederland terecht, leerde de taal, trouwde en heeft een mooie aanstelling. Dat alles voorkomt niet dat ze ziek is van wat ze met zich meesleept.
…Mensen zoals ik hadden niet geboren moeten worden (…) mensen zoals ik hadden al in het ziekenhuis apart gehouden moeten worden en met inkt een stempel op hun buik moeten krijgen: TE MISBRUIKEN…
En dan niet ‘gewoon’, maar geneukt te worden in alle gaten, tot in haar oren zodat ze zwanger werd van wormen, misselijkmakend gewoel van wormen die, wanneer je ze doorbijt, zijn als de afgekloven pasgeboren kinderen op de prenten van Gustave Doré. …Papa, waarom wil je niets horen over al mijn vaders?… schreeuwt het misbruikte kind om hulp, om aandacht, om liefde.
Het grootste deel van de klachten waarmee patiënten zich tot psychiaters wenden ligt in de sfeer van onbeantwoorde loyaliteit van kinderen voor hun ouders. Vaders en moeders die bij keuzes niet aan het belang van hun kinderen denken.
Bij het verhaal van Myra stapelt de stront van vroeger, soms letterlijke smerigheid, zich bladzijde na bladzijde op zodat niet alleen Myra, maar ook echtgenoot Jan Wassink en tenslotte mogelijk zelfs de lezer eronder lijkt te bezwijken.
Auteur
Mira Feticu (1973) komt uit Roemenië en publiceert in het Nederlands. In 2015 verscheen haar roman Tascha. De roof uit de Kunsthal.
Deze beklemmende roman laat een Myra zien die de last van haar Roemeense erfenis wil sublimeren in volledige overgave aan literatuur in het algemeen en het werk van Dante in het bijzonder. Dantes hel als metafoor voor de onbenoembare pijn.
Het boek ademt de strijd om een nieuw leven te beginnen in de wetenschap dat het een helse klus is afscheid te nemen van het oude leven. Net zo moeilijk als het zou zijn om op zeker moment adieu te zeggen tegen je darmen.
Mira Feticu – Al mijn vaders. ISBN 978-94-9192-1-52-0, 232 pagina’s, € 20,95. Amsterdam: Uitgeverij Jurgen Maas 2019.