Fulltime mantelzorger voor demente echtgenote
Aangrijpend document van een verglijdend leven.
Willem Brouwer is gynaecoloog, Tineke Brouwer anesthesioloog. Willem gaat op zijn 65ste met pensioen, Tineke als zij 60 is. Er ligt nog een leven voor hen, zij zullen dat aangenaam gaan besteden. Maar al vrij snel blijkt dat Tineke vergeetachtig wordt, en niet zomaar een beetje, zoals bij het klimmen der jaren vaker voorkomt, maar hevig. Ze wordt bang als ze alleen thuis is, raakt in paniek in een vreemde omgeving, valt onverklaarbaar af, vergeet dat zij naar begrafenissen is geweest en vraagt dan enkele maanden later aan de achterblijver: ‘Hoe is het met…?’ Pijnlijke situaties. En toch komt bij Willem noch Tineke het woord dementie naar boven. Bij anderen wel. Ook hun twee zoons maken zich zorgen. Willem ziet Tineke dagelijks, het ‘wegglijden’ valt hem wellicht minder op, maar de zoons zien hun moeder veel minder en constateren hoe hard ze achteruit gaat.
Ze leggen hun vermoedens aan vader Willem voor. Die stelt Tineke voor een geriater te consulteren. Maar zijn vrouw is hevig verontwaardigd. Als Willem denkt dat ze dement is dan moet hij haar maar in een gesticht stoppen. Het vreet wel aan haar. Meer dan voorheen vraagt ze haar man om voor haar te zorgen, ze kust hem veelvuldig, vraagt of Willem haar niet weg wil gooien. Maar een arts bezoeken, nee, dat weigert ze categorisch. Tineke gaat achteruit. Ze kan steeds minder zelf. Als er een nieuw fornuis moet worden aangeschaft en het is een ander type dan ze gewend was krijgt ze de bediening niet in zicht. Voortaan moet Willem koken. En als haar oude auto het begeeft en Willem een nieuwe koopt zit ze er eigenlijk nooit meer in. Ze kan niet meer autorijden. Ze verleert het telefoneren. Stapje voor stapje levert ze haar zelfstandigheid in. Dag na dag doet ze vaker een beroep op haar liefdevolle echtgenoot. Willem heeft het er zwaar mee. Er komen dagen dat ze praat over ‘Willem’ alsof hij er niet bij zit: ze weet niet wie ze voor zich heeft. Op een nacht weigert ze hem in haar bed, want ze wil geen vreemde man naast zich, hij moet maar beneden gaan slapen.
Auteur
Willem Brouwer (1941) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Hij specialiseerde zich in obstetrie en gynaecologie aan het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis in Amsterdam. Van 1976 tot 2007 werkte hij als gynaecoloog in een Leeuwarder ziekenhuis. Na zijn pensionering werd hij daar kwaliteitsfunctionaris. Hij is bijna fulltime mantelzorger voor zijn vrouw Tineke. In de vrije tijd die hij nog heeft vaart hij met zijn sloep door het gebied van Grou-Eernewoude en schaatst hij in de Elfstedenhal.
Naarmate Tineke verder wegzinkt in haar dementie wordt ze op steeds meer fronten afhankelijk. Niet alleen kan ze zichzelf niet meer fysiek verzorgen, maar ze valt ook vaker. Toch zet Willem al zijn liefde in om zijn vrouw te blijven verzorgen opdat ze niet hoeft te worden opgenomen want zonder hem is ze radeloos bang.
Hij zoekt regelmatig troost bij foto’s en bij films die hij heeft opgenomen in vroeger jaren toen ze samen en met hun gezin de wereld verkenden, nooit angstig, altijd in voor avontuur. Dan ziet hij de Tineke terug die hij ooit getrouwd is, en bij het zien van die beelden kan hij de vrouw die hem steeds minder herkent weer een tijd verzorgen.
Intussen krijgt hij thuis steeds meer professionals over de vloer. Termen als CIZ, pgb, zorgkantoor en SVB, vreemden in hun relatie, vormen nu de hoofdmoot in plaats van die mooie vakanties.
Dit is een aangrijpend, een hartverscheurend boek over wat dementie doet als dr. Alzheimer zich als een ongenode gast tussen twee mensen opdringt. Liefdevol en geweldig mooi.
Wie op enigerlei wijze te maken heeft met dementie kan ik dit boek van harte aanbevelen. Het is geen huilboek, geen treurboek, het kent ook zijn vrolijke momenten en – dat voor een man die voorheen toch merendeels voor zijn schrijfwerk geleund zal hebben op medisch secretaresses – het is werkelijk voortreffelijk geschreven.
Willem Brouwer – Gooi me niet weg. Een liefdevol verhaal over partnerzorg bij Altzheimer. ISBN 978-90-8790-505-9. 299 pagina’s, €20,-. Maassluis: Uitgeverij de Brouwerij 2018.