Colum McCann – Dertien manieren van kijken. Vertaald uit het Engels (Thirteen Ways of Looking) door Frans van der Wiel. ISBN 978-90-76174-84-6. 296 pagina’s, €18,90. Amsterdam: De Harmonie 2016.
Hoe een moordzaak wordt opgelost met behulp van camerabeelden.
De zeer bejaarde en hulpbehoevende weduwnaar P. Mendelssohn gaat, nadat hij verzorgd en in de kleren gehesen is door zijn trouwe hulp en verpleegster Sally, met zijn zoon Elliott lunchen. Als hij het restaurant verlaat wordt hij het slachtoffer van een brute aanslag. Is hij een toevallig slachtoffer of had de dader het speciaal op hem gemunt? Rechercheurs verdiepen zich in ’s mans leven. Ze ontdekken dan dat er in zijn huis acht onzichtbare camera’s hangen – nannycams – daar stiekem geïnstalleerd door zoon Elliott die Sally in de gaten wil houden. De trouwe Sally is radeloos als ze hoort dat haar meneer is overleden. Ze zou de laatste zijn om haar baas te willen vermoorden. Maar bieden de beelden wellicht andere aanwijzingen?
De rechercheurs zetten zich aan de beeldschermen en bekijken talloze beelden van Mendelssohns leven, van zijn route naar het restaurant en van zijn lunch met Elliott. De oude man is er, hoewel aftands, nog overal griezelig levend. Hij mist zijn vrouw Eileen, dat wel. Maar hij zit nog vol plannen. Hij wil zijn memoires schrijven maar weet niet waar te beginnen en of de liefde of de dood de start van zijn schrijven zal zijn. Hij denkt aan vroeger. Wat zal hij doen? Beeld voor beeld analyseren de rechercheurs de laatste dagen en uren van de oude man. Ze lossen via de beveiligingscamera’s de moord op.
Niet alleen Mendelssohns laatste dagen komen aan bod. In dit boek staan ook nog drie korte verhalen. Ook die gaan over ‘manieren van kijken’, maar op heel andere wijze.
Colum McCann (1965) is een Ierse schrijver. Hij won onder meer de International IMPAC Dublin Literary Award. Zijn meest recente roman Trans-Atlantisch werd genomineerd voor de Man Booker Prize. Hij werkt als docent creatief schrijven aan Hunter College, deel van City University of New York.
De auteur schrijft altijd fictie. Toch geeft hij achterin dit boek aan dat Mendelssohns verhaal en de drie korte verhalen ditmaal tot stand gekomen zijn door een incident dat hij zelf meemaakte. Hij werd in juni 2014 in New Haven, Connecticut, van achteren aangevallen en bewusteloos naar het ziekenhuis gebracht nadat hij had geprobeerd een vrouw te helpen die ook op straat was mishandeld. Die willekeur, de vraag: waarom, wie deed dat, voel je je nog veilig en bovenal de vraag: laat het je ooit los, inspireerden hem tot deze novelle en de drie verhalen.
Hij verwijst lezers die willen weten hoe die echte zaak afliep naar de slachtofferverklaring op zijn website, colummccann.com. Het ‘gevolg-boek’ is geen slachtofferboek. Uiteindelijk is elk woord dat we schrijven autobiografisch, stelt de schrijver.
Autobiografisch verhaal dat in deze verruwende maatschappij helaas velen kan overkomen.