Jan Meeuws – Verraad. De misdaadbiografie van Willem Holleeder. ISBN 978-90-468-1971-5, 224 pagina’s, € 19,99. Amsterdam: Nieuw Amsterdam 2015.
Het criminele levensverhaal van Willem Holleeder, ‘de Neus’.
Wie is Willem Holleeder en wat heeft hij uitgespookt, sinds hij zijn straf uitzat voor het ontvoeren van Freddy Heineken en diens chauffeur? Die vragen beantwoordt onderzoeksjournalist Jan Meeus. Tegelijkertijd geeft hij een overzicht van het grote conflict in de Amsterdamse onderwereld. Overigens kreeg hij, ondanks herhaalde formele verzoeken aan Holleeder in het najaar van 2014 geen medewerking: ‘Holleeder wilde niet met mij praten.’ ‘In dit boek probeer ik te beschrijven en te begrijpen hoe Willem Holleeder terecht is gekomen op de plek waar hij nu zit: in de cel’
In het begin van het boek neemt Meeus direct stelling. Voor hem staat vast dat Holleeder een januskop is: zowel charmant als genadeloos en zowel sociaal zeer vaardig, als alleen geïnteresseerd in zichzelf. Een berekend iemand dus, die zichzelf liet meezuigen in een conflict om veel geld, dat door verschillende criminelen aan zijn maatje Willem Endstra (de bankier van de onderwereld) werd toevertrouwd. Die Endstra beschreef hem als ‘onmenselijk’, zijn zus Astrid kwalificeerde hem als een ‘psychopaat’, en bloedgabber en medeontvoerder Cor van Hout noemde hem een verrader.Verraad is onmiskenbaar het onderliggende thema van het conflict in de Amsterdamse onderwereld waarover dit boek ook gaat’
Na het begin van zijn verhaal onderbouwt Meeus zijn stellingen met details. Hij gaat daarbij chronologisch te werk. De jeugd van Holleeder komt kort aan bod, waarna hij uitgebreid stilstaat bij de periode vanaf de jaren ’90 tot nu. Meeus bespreekt hoe de crimineel betrokken raakt bij de strijd om de macht en het geld. En hij laat zien dat Holleeder op een bepaald moment zo ver heen is, dat hij bijna geen enkel middel meer schuwt. Zo zet hij – althans, volgens zijn zussen – op een dag een pistool tegen het hoofd van zijn achtjarig neefje.
Aan het einde van het boek wordt duidelijk dat Holleeder, met het zich keren tegen zijn familie, zijn hand lijkt te hebben overspeeld. Hij maakt daarbij de fout zijn zus Astrid in vertrouwen te nemen. Deze stapt vervolgens naar de politie en legt belastende verklaringen af. Mede daardoor verdwijnt Holleeder eind 2014, opnieuw in de cel. De wraak van Holleeder, wreekt zich.
Het boek geeft in het begin de hoofdlijnen weg: de rest moet die illustreren. Het is in de eerste plaats interessant omdat het niet alleen over Holleeder gaat, maar ook over de rest van de Amsterdamse onderwereld. Daarnaast is het boeiend omdat de informatie, die in losse stukken werd gepubliceerd, nu overzichtelijk is samengebracht waardoor het begrijpelijker is.
Wat ook bijdraagt aan de kwaliteit van het boek is de vlotte schrijfstijl, de gedegen kennis van de auteur en de manier waarop hij zich opstelt. Een voorbeeld van dat laatste is als Meeus de lezer vooraf waarschuwt dat hij een selectie heeft gemaakt uit het soms tegenstrijdige materiaal.
Al met al een lezenswaardig boek, dat ook de komende jaren actueel zal zijn omdat de verschillende processen met betrekking tot Holleeder, zijn trawanten en zijn vijanden, nog lopen. Wordt vervolgd.
Een must om een beetje te snappen waarom Holleeder echt geen knuffelcrimineel is en wat er om gaat in de Amsterdamse onderwereld.