Dido Michielsen – Moscow Times. Het Russische avontuur van Derk Sauer en Ellen Verbeek. ISBN 978-90-468-1472-7, 399 pagina’s, € 19,95. Amsterdam: Nieuw Amsterdam 2013.
Het Russische avontuur van een prominent Nederlands journalistenechtpaar.
Dit boek vertelt het verhaal van de journalisten Derk Sauer en Ellen Verbeek, die in 1990 met hun zoontje naar Moskou verhuisden en daar een media imperium zouden opbouwen. Het is het boeiende relaas van ongekende kansen, onverwachte tegenslagen, persoonlijke ongemakken (zoals kakkerlakken), vriendschappen met en bedreigingen van Russische vogels van verschillende pluimage, glamour en buitenissige rijkdom, economische crises, maffia, corruptie, burgeroorlogen en nog veel meer. Daarnaast krijgt de lezer meer dan interessante achtergrondinformatie over de tijden van Michail Gorbatsjov, Boris Jeltsin en de huidige machthebber Vladimir Poetin.
Dirk was hoofdredacteur van Nieuwe Revu, toen hij in 1889 door zijn werkgever VNU werd gevraagd in samenwerking met een Russische partner een tijdschrift op re richten voor de 25.000 westerlingen die geen Russisch spraken. Men zocht iemand die avontuurlijk was ingesteld en bereid scherp te onderhandelen. Eén van de directieleden opperde: ‘Zeg, die Sauer is toch communist? Misschien is hij wel geschikt.’ Ellen leerde Derk kennen op de redactie van Nieuwe Revu, maar vertrok na hun huwelijk naar de Haagse Post.
In Rusland bleek dat Derk niet alleen uitstekende journalistieke kwaliteiten bezat, maar zich eveneens tot een bekwame manager ontwikkelde. Hij kreeg een uitstekende zakelijke rechterhand in Annemarie van Gaal. Ellen werkte op redactioneel terrein nauw samen met Lena Mjasnikova, die vloeiend Nederlands sprak. Nadat Annemarie, Ellen en Derk Cosmopolitan hadden binnengehaald vormde Ellen en Lena ruim 20 jaar samen de hoofdredactie van de Russische editie.
De Sauers wilden en konden dit boek niet zelf schrijven: ‘Daarvoor ontbrak ons de afstand – en om eerlijk te zijn de energie’. Dido Michielsen, auteur en freelance journaliste kreeg inzage in de archieven, correspondentie en emails van de Sauers. Daarnaast sprak zij uitvoerig met Ellen en Derk en met talloze mensen uit hun omgeving. Voor de opbouw van het boek heeft de auteur gekozen om de hoofdstukken re vernoemen naar titels van tijdschriften en kranten die Independent Media, de uitgeverij van de Sauers, achtereenvolgens publiceerde. Dat is een indrukkende rij: Moscow Magazine, The Moscow Times, Cosmopolitan, Damasjini Otsjag (Huiselijke haard), Playboy, Men’s Health, Vedomosti (Berichten), Cosmo-mini, Yoga Journal, Robb Report, Esquire, en de website rkb.ru.
De Sauers zijn nog steeds niet uit Rusland vertrokken, waar ze blijven strijden voor de persvrijheid. Ze reizen vaak naar Nederland, waar ze een huis in Zeeland hebben. Hun leven blijft nog steeds een avontuur. Ik sluit niet uit dat er nog eens een uitgebreide herdruk van dit boek uitkomt.
Een fascinerend stuk hedendaagse journalistieke en Russische geschiedenis.
Dit boek is tevens op woensdag 24 oktober 2013 uitgebreid besproken in het programma Puur Cultuur op MeerRadio. Hieronder staat het geluidsfragment.