Maarten heeft altijd gelijk
De beste essays over natuur, literatuur, muziek, feminisme en godsdienst.
Maarten ’t Hart is vooral bekend om zijn romans, maar hij schreef ook een groot aantal essays. Uit elf bundels koos de schrijver 29 essays die ook in deze tijd nog actueel genoeg zijn, vier daarvan zijn nog niet eerder uitgegeven..
Als bioloog schreef hij vaak over de natuur. Veel van zijn essays zijn heel degelijk en goed onderbouwd. Zijn betoog over incest is daar een voorbeeld van. Hij behandelt het onderwerp op wetenschappelijke wijze met verwijzingen naar onderzoeken. Daarnaast geeft hij nog enkele voorbeelden van incest in de literatuur. Zijn conclusie is dat incest zelden voorkomt als familieleden met elkaar opgroeien. Het komt wel voor als bijvoorbeeld broer en zus lang van elkaar gescheiden zijn geweest.
Auteur
Maarten ’t Hart (1944) is een populaire en zeer produktieve schrijver. Hij was in de eerste plaats wetenschapper. In 1971 publiceerde hij zijn eerste roman Stenen voor een ransuil. Zijn romans gaan vaak over zijn gereformeerde achtergrond in Maassluis. Het beroemdst is Een vlucht regenwulpen (1978), waarvoor meer dan een miljoen exemplaren verkocht zijn en dat ook verfilmd is. Zijn laatste roman Magdalena verscheen in 2015.
Literatuur
Naast schrijven is lezen zijn grootste hobby. Vele van zijn opstellen zijn gewijd aan schrijvers, meestal buitenlandse. Zijn smaak is zeker origineel. Heel jubelend is hij over Anthony Trollope. Hij rustte niet voor hij alle 47 romans van hem had gelezen en reisde er zelfs voor naar Engeland. Zijn essays over Dickens en Walter Scott zijn heel analyserend en uitgebreid. De schrijver Italo Svevo vergelijkt hij met Elsschot, een originele aanpak. Groot is zijn bewondering voor Karel van het Reve. Om diens colleges Russische literatuur te kunnen volgen moest hij als student zijn practicum dierenmorfologie verzuimen. Hij vond Karel veel beter dan zijn broer Gerard.
Muziek
Maarten ’t Hart is onmiskenbaar een groot muziekliefhebber en kenner. Dat laatste etaleert hij duidelijk in het stuk Een pleidooi voor Saint Saëns. Het is één grote opsomming. Veel leuker is het artikel over Les barricades des mystérieuses. Hij hoorde dit muziekstuk ergens en ging ernaar op zoek. Hier blijkt zijn passie voor muziek, heel aanstekelijk. In het stukje De daverdreun stelt hij dat er maar één soort muziek de moeite waard is en dat is klassieke muziek, de rest is gedegenereerde rommel. Hij vindt het vreselijk als er in de buurt een feest is met popmuziek. De dreunende bassen noemt hij daverdreun. Het lijkt wel of reuzen boomstammen tegen metalen deuren smijten.
Meningen
Over allerlei zaken heeft Maarten een uitgesproken mening, we zagen dat al bij muziek. Ook over vrouwen heeft hij zo zijn eigen opvattingen. Hij is zeker geen vrouwenhater, dat blijkt wel uit zijn romans, maar dat vrouwen achtergesteld zijn gaat er bij hem niet in. In ons
land was een vrouw de baas. In zijn jeugd had hij te maken met een zeer dominant buurmeisje Krijntje Saks. In de literatuur somt hij vervolgens vele bazige vrouwen op.
Het geloof
Van het geloof moet hij sinds zijn studententijd niets meer hebben. Na zijn christelijke opvoeding (een verbluffende hersenspoeling) vindt hij het geloof nu allemaal grote onzin, onbedaarlijke apekool. Het gebruik van een agenda wordt door hem gezien als armzalige gewichtigdoenerij, belachelijk en potsierlijk. Hij onhoudt alles, zelfs afspraken over zes maanden.
Maarten wil graag gelijk hebben. Een voorbeeld vinden we in Schumann in de Rijn. In het programma Podium Witteman beweerde Paul Witteman dat Schumann krankzinnig was geworden en zich van een hoge brug had geworpen. Met veel feitenmateriaal kan Maarten aantonen dat Schumann niet gek was en van een pontonbrug was afgestapt. Inderdaad, er is zeer veel bewijsmateriaal aangesleept: Maarten ’t Hart heeft weer gelijk.
Waardevolle en boeiende verzameling essays van een eigenzinnige auteur.
De wereld van Maarten ’t Hart. ISBN 978-90-295-1465-1, 384 pagina’s, € 18,99. Amsterdam: de Arbeiderspers 2017.