LeesKost

Wie is mijn vader?

Van Anna van Roijen naar Annelyn Gerardeaux.

De roman begint feestelijk. Cabaretière Anna van Roijen wint in de finale van het Kleinkunstconcours de eerste prijs. Zij heeft daarna succesvolle optredens in diverse theaters. De feestvreugde gaat snel over als haar vader overlijdt. Op jonge leeftijd overleed Anna’s moeder. Ze werd opgevoed door haar stiefmoeder. Na de dood van haar vader krijgt ze wat spulletjes van haar natuurlijke moeder, waaronder schriftjes met dagboekfragmenten. Daarin leest ze dat haar moeder een liefdesaffaire heeft gehad met een Engelse arts in opleiding. In een kokertje vindt ze een telefoonnummer. Als ze het nummer belt hoort ze het antwoordapparaat met de boodschap dat dit het nummer van de familie Gerardeaux is. Christopher Gerardeaux ziet dat hij gebeld is. Hij neemt contact op met Anna en reist naar Nederland om haar te ontmoeten. Ze is het evenbeeld van zijn vroegere geliefde. Anna is heel blij met de ontdekking van haar natuurlijke vader. Ze reist mee naar Engeland. Het verblijf daar wordt echter één groot drama.

Auteur

Marianne van de Herik is schrijver, dichter en performer. Met haar poëzie debuteerde ze in 2009 met de bundel Onzichtbaar in beeld. In 2019 verscheen haar roman Afdalen in de leegte.

Het moment dat Christopher zijn dochter ontmoet is heel fraai beschreven: In de aankomsthal van Schiphol hoef ik geen kwarteeuw over te steken om bij de identiek grote blauwe ogen aan te komen waarin ik altijd verdronk, bij het identieke rode hoog opgebonden krulhaar dat oplaaide in de zon en de identieke neus, de mond, de wangen, de fijne ranke hals – maar het gaat goed. Het is geen vaderliefde die Christopher voelt, maar verliefdheid en dat is wederzijds. Christopher wil nog wel bewijsmateriaal voor zijn vaderschap. Het weerzien en zijn zoektocht vormen thrillerachtige momenten in deze voornamelijk psychologische roman. De drie hoofdpersonen Anna, Christopher en Helen worden diepgaand beschreven. In afzonderlijke hoofdstukken vertellen ze hun eigen verhaal.

Het grootste deel van het boek speelt zich af in Engeland. Anna verblijft geruime tijd bij het gezin van Christopher. Ze ervaart daar dat haar vader met wie ze eerst bevriend was en die ze ‘jongen’ noemde steeds strenger wordt. Hij eist dat ze hem ‘dad’ noemt net als de andere drie kinderen. Met haar zus en broers kan ze het goed vinden, maar dat geldt niet voor Helen, haar nieuwe stiefmoeder. Het wordt voor haar een nare tijd met conflicten, ziekte en een ongeval. Gelukkig is er ook sprake van een romance. Haar terugkeer naar Nederland is eigenlijk een vlucht.

Stiefmoeder Helen is een vrouw met een moeilijk karakter. Ze is huisarts. In de roman wordt veel aandacht besteedt aan haar werk. Verscheidene patiënten worden genoemd. Dat geldt in iets mindere mate voor het werk van Christopher die kinderarts is. De schrijfster bewandelt hier wat overbodige zijpaden die het verhaal vertragen. Christopher noemt Helen te weinig betrokken, Hij moet alle problemen oplossen. Het ergst is dat Helen leugens verspreidt over Anna.

Het zwijgen is een wel erg dramatisch familieverhaal. De ziektegeschiedenis van Anna is zeer uitgebreid, maar ook onduidelijk. Wat is er precies aan de hand en wat zijn de oorzaken van haar ziekte? Er worden veel suggesties gedaan: jeugdtrauma, angststoornis, anorexia. Het blijft vaag. Eenmaal weer thuis wordt Anna weer ernstig ziek. Een beetje te veel ellende. Gelukkig is er ook het verhaal van haar natuurlijke vader die toch gevonden wordt ondanks het zwijgen van haar stiefmoeder.

Marianne van den Herik – Het zwijgen. ISBN 978-94-6365-678-8, 419 pagina’s, € 22,95. Leeuwarden: Uitgeverij Elikser 2024.

De vrouw van een pedofiel vertelt

Verschillende visies op een smerige werkelijkheid.

Het boek begint heftig. Schreeuwende buren en Remon, de man van Marianne wordt van zijn bed gelicht door de politie. Hij zou zich aan de buurkinderen hebben vergrepen.

Marianne wordt verscheurd door haar liefde voor Remon en haar gezond verstand. Is ze al die tijd blind geweest? Paul, de advocaat van Romon, manipuleert haar. Ze moet haar man onvoorwaardelijk steunen, anders…

Auteur

Mariska Noordeloos (1970) stopt binnenkort met het uitbaten van een drukbezochte snackbar in Andijk, Noord-Holland. In 2017 debuteerde ze met Het spel is uit en sindsdien zijn er verschillende thrillers van haar hand verschenen. Haar boeken zijn heftig en rauw en behandelen maatschappelijke onderwerpen als huiselijk geweld, mishandeling, verkrachten en pesten. 

Marianne is niet de enige verteller in dit boek. Ook de dader Remon komt regelmatig aan het woord, waardoor we enigszins een indruk krijgen van zijn bepaald niet veilige kindertijd. In het laatste deel komt ook de rechercheur Berend uitvoerig aan het woord en, in mindere mate, een zekere Andrea. Een originele, maar zeker doordachte opbouw, die leidt tot een heftig, maar niet ongeloofwaardig einde.

Het verhaal moet u zelf lezen. Verschillende en vaak huiveringwekkende facetten van binnen- en buitenlandse (Thailand) pedofilie komen er uitgebreid aan de orde. De auteur heeft zich goed in het onderwerp verdiept en weet dat op boeiende wijze aan haar lezers door te geven.

Toch moest ik zo nu en dan, ondanks de vlotte schrijfstijl, dit boek even wegleggen. Te gruwelijk? Nee. Het is goed hier kennis van te nemen, maar daardoor geen thriller die je lekker wegleest.

Wees geen struisvogel. Lees dit boek.

Mariska Noordeloos – Wij hebben een geheimpje. De vrouw van een pedofiel vertelt. ISBN 978-94-92719-57-7, 270 pagina’s, € 21,50. Andijk: Eigen beheer 2024.

Een familie-epos

MAGA: Make America Great again.

De roman handelt over de familie Schönwald: de ouders Hans-Harold en Ruth en de kinderen Chris, Karolin en Bennie met hun relaties. Het verhaal speelt zich af in een week. Bij twee bijeenkomsten is de familie volledig aanwezig. De eerste is de opening van de boekhandel van Karolin. De tweede is een barbecue bij het huis van Bennie en zijn vrouw Emilia. De verschillende personen worden vanuit een wisselend perspectief beschreven. De vele flash-backs geven inzicht in de levens van de familieleden. Ook allerlei maatschappelijke ontwikkelingen krijgen de aandacht, zoals het Trumpisme in het huidige Amerika, waar Chris mee te maken heeft. Het hoofdthema vormen de familierelaties die stroef verlopen door gebrekkige communicatie.

Auteur

Philipp Oehmke (1974) is een Duitse journalist en schrijver. Hij werkte voor de Süddeutsche Zeitung en Der Spiegel. Van 2015 tot 2020 werkte hij in New York. Bekend werd hij door zijn biografie van de Duitse punkrockband Die Toten Hosen. De Schönwalds is zijn debuutroman. Momenteel werkt hij aan een vervolg.

Het boek begint met een hoofdstuk vol actie. Het gaat om de opening van de gay-lesbische boekhandel van Karolin in Berlijn. Op de gevel staat THEY/THEM BOEKHANDEL VOOR QUEER LITERATUUR. Wat een feest had moeten worden wordt echter een rel. Een groepje demonstranten bekogelt de zaak met verfbommen. Je zou verwachten dat er geprotesteerd werd tegen het queer-karakter van de winkel, maar het ging om de bekostiging van de winkel. Volgens de actievoerders was het bedrijfskapitaal afkomstig van nazifamilieleden. De leus: Gebouwd, gebouwd … met nazigoud! De oudste zoon Max, professor in de literatuurwetenschap, gaat in discussie met de demonstranten.

Een van de interessantste hoofdstukken is Long Island Sound,gewijd aan Christiaan Schönwald. Hij was litaratuurprofessor, maar werd ontslagen. Later wordt de reden uitvoerig behandeld. Chris heeft een volmaakt andere baan gekozen: van een linkse academicus was hij uiterst rechts geworden. Hij was toegetreden tot het campagneteam van Trump, ook wel aangeduid als ‘The Donald’. Zijn beweging werd MAGA genoemd, een afkorting van Make America Great Again. Chris werd vorstelijk betaald. Zijn werk bestond uit: toespraken, podcasts, You Tube shows, televisieoptredens en hij had een taak als campagneadviseur. In zijn toespraken legde hij zijn publiek uit dat Trump geen leugens gebruikte. Voor leugens zijn waarheden nodig en waarheid is een illusie. Het gaat om een gebrekkige interpretatie van feiten. In zijn toespraken spreekt hij net als Trump over de linkse tegenstanders als de snowflakes, mensen die denken dat ze heel bijzonder zijn en die willen dat anderen zich moeten aanpassen.

Naast Chris is Ruth, de moeder van het gezin, de boeiendste figuur. Haar grootste frustratie is het feit dat ze haar veelbelovende carrière als germaniste aan de universiteit heeft opgegeven voor haar gezin. Ze was bezig te promoveren op een studie over Thomas Mann. Hoewel ze erg leed in haar rol als huisvrouw, gedroeg ze zich niet als een gefrustreerde. Van haar vader had ze geleerd never complain, never explain. Ruth droeg een groot geheim met zich mee, maar zo zei ze:  stinkende potjes moeten gedekt blijven. Later in de roman wordt het geheim onthuld. Het gezin kenmerkte zich door haar geslotenheid. Er heerste een zwijgcultuur en een onvermogen te communiceren, ook bij haar kinderen.

De overige personen komen allemaal in beeld, zij het wat minder uitvoerig. Dat zijn allereerst vader Hans-Harold, officier van justitie en dochter Karolin. Bij haar is de grote vraag of ze lesbisch is. De jongste zoon Benni die getrouwd is met Emilia. Haar schatrijke vader zorgt ervoor dat ze in een prachtig huis wonen en niet hoeven te werken. .

De Schönwalds is een rijk en indrukwekkend boek dat behalve een familiebeschrijving veel informatie bevat over maatschappelijke ontwikkelingen . De schrijver gebruikt daarbij begrippen als: post-truth-samenleving, cancel cultuur, poststructuralisme, interpretatiedictatuur, identiteitspolitiek. Deze worden nauwelijks uitgewerkt. Daarnaast gebruikt hij veel Engelse termen. Dat maakt dat de tekst niet altijd toegankelijk is.

Philipp Oehmke – De Schönwalds. Vertaald uit het Duits (Schönwald) door Chiara Tissen. ISBN 978-94-93305-42-7, 557 pagina’s, € 27,99. Amsterdam: Meridaan Uitgevers 2024.

Het eind van een té bijzondere relatie

Zeven jaren van liefde en lijden.

In 2013 begonnen zij aan een ‘vulkanische relatie’ met veel discussies, veel plezier en met gepassioneerde seks. Zij was bezet, de affaire was geheim. Maar toen haar vriend van het toneel verdween wilde hij zo spoedig mogelijk ‘de affaire normaliseren’. Hij wachtte één dag. ‘Denk je dat je monogaam kunt blijven? vroeg je op een nacht. (….) ‘Ja”, zei jij. Maar dat was niet zo. Je – en het is de lezers spoedig duidelijk dat dit de auteur betreft die een merendeels autobiografische roman schrijft over deze liefde – was geen man voor monogamie. De verteller (Huff) wil een open relatie aangaan, maar daar staat zij niet achter. Uiteindelijk geeft ze toe, want ze wil hem niet verliezen. Ze spreken af dat ze allebei afspraakjes met anderen kunnen maken, seks met die anderen kunnen hebben en nooit jaloers zullen zijn. Waar zij aanvankelijk tegen was, is zij na enige tijd degene die het meest gebruikt maakt van de vrijheden van de open relatie. En hij blijkt dat slechter te verdragen dan hij had verwacht. Er ontstaan irritaties, de relatie lijdt eronder. Ze besluiten de ander niet meer op de hoogte te brengen van afspraken. De veelgeprezen vrije en vooral ‘Open relatie’ wordt zo gesloten als een oester.

Huff neemt de lezer mee door de jaren. Hij start sommige hoofdstukken met wat feiten uit het wereldgebeuren. 2013: de pausverkiezing. 2015: haar vader sterft, de NASA vindt water op Mars. 2016, tegen de voormalige Franse president Nicolas Sarkozy wordt een onderzoek ingesteld wegens campagnefondsen. 2020, volgens de recente gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie zijn er in 24 uur tijd wereldwijd 230.370 nieuwe gevallen van Covid-19 gemeld; een recordaantal… Het is maar een greep uit veel meer. Het is een mooie manier om de lezer samen met de geliefden in hun tijd terug te plaatsen, in het grote en kleine nieuws van volk en een mensenleven.

En tussen deze bedrijven door groeit en krimpt een relatie. Van Open is geen sprake meer. Van liefde ook steeds minder.

Auteur

Philip Huff (1984) is schrijver en regisseur. Hij studeerde Spaans aan de Universiteit van Granada, geschiedenis en wijsbegeerte aan de Universiteit van Amsterdam en deed een minor Amerikanistiek aan de Humboldt Universiteit in Berlijn. De naam ‘Huff’is een pseudoniem.

Hij debuteerde in 2008 met een kort verhaal in De Gids. Daarna volgden korte verhalen in andere literaire tijdschriften. In oktober 2009 verscheen zijn eerste roman Dagen van Gras, over een achttienjarige jongen die moeizaam herstelt van een psychose. Het boek werd genomineerd voor de Academica Debutantenprijs. Thomas Kaan verfilmde dit boek voor de VPRO, Huff schreef het scenario. Daarna verscheen de succesvolle roman Niemand in de stad. Het boek werd onderwerp van discussie. In 2012 en 2013 schreef Huff een wekelijkse column in Het Parool. Open is Huffs vijfde roman.

In 2020 maakte Philip Huff zijn debuut als regisseur. Zijn korte film Bosrandgeluk met in de hoofdrollen Jeroen Krabbé en Olga Zuiderhoek ging in de Gouden Kalverencompetitie voor korte films in première op het Nederlands Film Festival en werd uitgekozen voor het Selected Dutch Shorts Festival.

Open is een boek over falende oprechtheid. En vooral over het gegeven dat liefde nooit eenvoudig is. Als Huffs geliefden elkaar na zeven jaar verliezen zijn het de leugens die hen opbreken. Openheid als keuze brengt hen tenslotte ten val.

Een schitterend boek. Lees het voorzichtig, want Huff spaart noch zichzelf, noch de lezer die zichzelf herkent in zijn zoektocht naar geluk.

Philip Huff – Open. ISBN 9-789-044-6532-12. 276 pagina’s, € 22,50. Amsterdam: Prometheus 2024.