Een biografie van het huis
Was de rol van Truus Schröder groter dan lang is gedacht?
Nadat Truus Schröder, moeder van drie jonge kinderen, weduwe was geworden wilde ze vertrekken uit het huis waar ze tijdens haar huwelijk had gewoond. Ze vond het beter voor haar drietal als ze zouden verhuizen naar een licht en vrolijk huis waar niets meer herinnerde aan hun vader, die zo lang ziek was geweest. Truus Schröder had zelf moderne, eigenzinnige woonideeën als binnenhuisarchitect. Daarom zocht ze naar een architect die haar droomhuis kon bouwen.
Ze kwam al vrij snel uit bij de Gerrit Rietveld, sinds een aantal jaren bekend om de moderne meubels die hij ontwierp, zoals de rood-blauwe lattenstoel en een strakke buffetkast, beide uit 1919. Rietveld had niet eerder een huis ontworpen, dit zou zijn eerste zijn. Schröder en Rietveld werden beiden geïnspireerd door De Stijl, in die trant wilden ze dat Schröders nieuwe huis zou worden gebouwd. Schröder had als opdrachtgever niet alleen een wensenlijst waaraan Rietveld zich met zijn ontwerp moest conformeren, maar leverde ook een grote inbreng in de indeling van het pand. Zoveel zelfs, dat de twee auteurs van dit boek, op grond van bronnenmateriaal tot de conclusie komen dat haar bijdrage bepaald niet kleiner was dan die van Gerrit Rietveld zelf. Hoe het ook zij, al had het huis niet alle comfort, Truus Schröder woonde er zestig jaar. Het huis paste haar als een jas en ze heeft zich er altijd buitengewoon senang in gevoeld.
Deze biografie van het huis – schitterend uitgegeven als een Stijl-kunstwerk in twee talen – is een feest om te lezen en te kijken. Er staan honderden nooit eerder gepubliceerde foto’s in. De auteurs beginnen bij de geboorte van Gerrit Rietveld (1888 – 1964) en Truus Schröder (1889 – 1985). Deze uitgave verschijnt als feestelijke afsluiting van het honderdjarig bestaan van het beroemde huis uit 1925.
Auteurs
Natalie Dubois (1969) is conservator van het Rietveld Schröderhuis en conservator toegepaste kunst en design bij het Centraal Museum in Utrecht.. Voor dat museum was ze curator voor diverse tentoonstellingen zoals Rietvelds Meesterwerk (2017) en Dromen in Beton (2019). De tentoonstelling Stoel neemt Stelling (2023) werd genomineerd voor de Museumtijdschrift Tentoonstellingsprijs. Ook cureerde Dubois tentoonstellingen met werken van Rietveld en Schröder in Japan, Duitsland en Indonesië.
Jessica van Geel (1973) is schrijver, journalist en historicus. In 2018 verscheen I love You Rietveld, de lovend ontvangen biografie van Truus Schröder. Van Geel werkte jarenlang voor de NRC en schreef ook voor Vrij Nederland. Speciaal voor het Rietveld Schröderhuis ontwikkelde ze buurtwandelingen door Utrecht-Oost, waarbij ze de sporen volgt van Rietveld en Schröder.
Als groot bewonderaar van de meubels van Gerrit Rietveld – buffetkast en rood-blauwe stoel hebben een plek in ons huis – is een boek als dit een feest om te lezen en te kijken. De grote rol van Truus Schröder was een ontdekking, maar talloze foto’s en zelfs het oude bord op de deur van het pand waarin Rietveld en Schröder zich gezamenlijk als architect presenteren – ze werkten met het bureau op de parterre en Truus Schröder woonde met haar gezin op de etage erboven – komt heel overtuigend over.
Spitwerk, speurwerk, de auteurs hebben een lange en opzienbarende ontdekkingsreis gemaakt voor zij zich aan het schrijven van dit boek zetten. Zij verzanden nergens in droge feitenrelazen maar zetten de twee bevlogen kunstenaars neer in hun streven naar licht, leven en liefde voor alles wat de wereld vernieuwen en daardoor verfraaien zou.
Het boek is een waar kunstwerk geworden, boeiend om te lezen, boeiend om te kijken, een biografie die de geschiedenis van het Rietveld Schröderhuis completeert.
Niets dan lof op alle fronten.
Natalie Dubois & Jessica van Geel – Rietveld Schröderhuis. Een biografie van het huis. ISBN 978 94 6494 123 4. Rietveld Schröder House. A Biography of the House. ISBN 978 94 6494 143 2. 896 pagina’s, €79,95. Veurne (B): Hannibal Books 2024.