Weg van je wieg
Na de overwinning van de communisten vluchtten talloze Vietnamezen over zee. Volgens VN-ramingen vonden daarbij tweehonderdduizend bootvluchtelingen de dood. Dit is het verhaal van enkele van de miljoenen overlevenden.
In het pikdonker, slingerend over de golven, leken ze reddeloos verloren. De oceaan wentelde om hen heen en iedereen voelde zich misselijk worden. Het braaksel gulpte eruit tot de gal toe. De stank van kots en stront en pis was walgelijk. Toen eindelijk de wind ging liggen begon de schurende pijn van de eindeloze dorst die onmogelijk door urine of zeewater kon worden gelest.
Er zouden meer dan dertig schepen langsvaren voordat een Belgische vrachtvaarder stopte en de drieënzestig personen, waaronder vierenveertig kinderen, redde. De kapitein vond het vissersbootje niet meer zeewaardig en besloot in te grijpen. Omdat het schip de E.R. Brugge onder Belgische vlag voer betraden de vluchtelingen als eerste Belgisch grondgebied. Een groot aantal zou enkele maanden later worden overgevlogen naar een volslagen vreemd land waar ze een onbegrijpelijk taal spraken en het op dat moment ijskoud en besneeuwd was omdat ze in de winter arriveerden.
Het was de vissersboot van Hung die als trofee aan boord van de E.R. Brugge werd gehesen. Terwijl de geredden recupereerden werden ze naar Singapore gebracht. In afwachting op hun vlucht naar Brussel, verbleven ze in een vluchtelingenkamp.
Te midden van vele lotgenoten hoorden ze over de horrorverhalen van anderen. Vrouwen die werden verkracht en als hoeren verkocht naar bordelen in Bangkok, mensen die over boord werden gegooid, een vijftienjarige jongen zag hoe zijn gestorven vriend voor zijn ogen werd opgegeten. Toen hijzelf aan de mast werd vastgebonden als toekomstig maal werd hij nipt gered omdat er land in zicht was.
Auteur
Chris de Stoop (1958) is auteur en journalist. In 1992 debuteerde hij met Ze zijn zo lief, meneer over de internationale vrouwenhandel. Dit is mijn hof over de teloorgang van de Hedwigepolder stond op de shortlist van de ECI Literatuurprijs. Hij volgde jarenlang het wel en wee van een groep Vietnamese ex-bootvluchtelingen in België.
Dit is het verhaal over de familie van visser Hung en in het bijzonder zijn dochter Quyen. Door haar jeugd en wilskracht was ze in staat snel Nederlands te leren, goed onderwijs te volgen en zo sterk in haar schoenen te staan dat ze een gearrangeerd Vietnamees huwelijk afwees en uit liefde trouwde met Rob, een Chinese zakenman die via Suriname en Den Haag in Antwerpen terecht was gekomen. Samen met hem runde ze uiteindelijk een aantal goed lopende restaurants en kwam, ook voor westerse begrippen, tot grote welstand.
Echter, haar Vietnamese roots gaan steeds meer schuren. Herhaaldelijk reist ze naar Vietnam, naar haar geboortegrond. Ze is een heimweelijder. In het nog steeds armelijke dorpje Qui Nhon waar ze opgroeide verlangt ze naar het westerse België en in Brussel heeft ze heimwee naar de warme levendigheid van haar geboorteland. Tweemaal heimwee.
Dit boek is een aangrijpend document over een ieder die is weggescheurd van de plaats waar zijn of haar wieg stond. Van de Vietnamese bootvluchtelingen bleken velen uiterst succesvol en werden ingenieur, dokter, bankier of ondernemer. Maar ze bleven ook Vietnamees.
Prachtig geschreven relaas over een buitengewoon actueel onderwerp.
Chris de Stoop – Wanneer het water breekt. ISBN 978-94-031-1980-9, 283 pagina’s, € 21,99. Amsterdam: De Bezige Bij 2018.