Mark van der Werf – Meester Mark rekent het goed. ISBN 978–94-6319-045-9. 175 pagina’s, € 12,50. Schiedam: Scriptum 2017.
Taal op school: een feest van dubbele bodems.
Leerkrachten, kortweg meesters en juffen, hebben een gruwelijke hekel aan de eindeloze brij aan formulieren die zij moeten invullen. Maar geef ze een hele stapel nakijkwerk voor het vak Taal en zij schieten tijdens het corrigeren steeds opnieuw in de lach. Het komt maar al te vaak voor, dat zij een antwoord dat officieel fout is, goedkeuren of zelfs belonen met een mooie sticker. Want leerlingen komen vaak zo inventief uit de hoek, houden er een dusdanig verrassende logica op na, voorzien doodgewone woorden van zulke verassende dubbele bodems dat ‘fout’ geweldig ‘goed’ wordt. Voorbeelden zijn er te over.
Wat voorbeelden voor de taalpuristen die denken dat taal gebonden is aan ijzeren wetten en regels. Tijdens een les leren de kinderen ‘familiewoorden’: papa, mama, opa, oma, kleinkind, oom, tante et cetera. Heeft iedereen dat begrepen? Controle met een invuloefening. De moeder van jouw moeder is jouw oma. B. Jouw opa is de papa van jouw vader. C. Jij bent de liefste van jouw pa en oma. Moet je een kleinkind dat zich zo geliefd weet zeggen dat dit fout is? Ander onderwerp. Vraag in het boekje: Wie op de plaat is Floris? En hoe weet je dat? Antwoord leerling: Dat weet ik gewoon door de juf. Of wat vindt u van deze trouwhartige biechteling? Vraag: Heb je wel eens iets gedaan waarvan je spijt hebt? Antwoord: Ja, snoep uit de la. Sorry mama en papa. En zo gaat het maar door, pagina na pagina.
Mark van der Werf (1976) was achtereenvolgens journalist, schoolmeester en schrijver. In die laatste hoedanigheid interviewde hij leerkrachten en hij vertelde over zijn ervaringen. Het leverde hem een enorme schare fans op, waarvan de meesten – niet verwonderlijk – uit het onderwijs kwamen.
Aan deze trouwe lezers vroeg Van der Werf bijstand voor het boekje wat nu is verschenen. Hij stelde zijn Facebook-pagina open voor de staaltjes leukste kinderlogica die zijn voormalige collega’s van hun leerlingen onder ogen kregen. Hij kreeg een enorme respons. Ontroerende briefjes, ‘gouwe ouwen’, slimmigheidjes met de taal waarvan een volwassene niet meteen ziet wat er nu bedoeld wordt maar die voor een kind gewoon logisch zijn. Voorbeeld. Weer een invuloefening. Een lamp is de kamer is een kamerlamp. Een lamp in de keuken is een keukenlamp. Hoe heet een lamp voor buiten? Antwoord: zon.
Honderdvijfenzeventig bladzijden glimlachen, breeduit lachen, hikken van het lachen, bewonderend lachen, medelijdend lachen… Dat laatste bijvoorbeeld als kinderen in de klas voorbeelden moeten zoeken van dingen van vederlicht tot loodzwaar. En bij dat laatste begrip dan bloedserieus invullen: de juf. Dapper hoor van die juf, om dat toch wel vertederende voorbeeld in te sturen.
Dit is een boekje waaraan niet alleen schoolmeesters en juffen veel plezier kunnen beleven, maar ook ouders, grootouders, ooms, tantes, verpleegkundigen, artsen… kortom iedereen die op z’n tijd te maken heeft met kinderen en hun ijzersterke logica. Mooi kraamcadeau ook: kijk eens jonge ouders, welk plezier je nog staat te wachten!
En Van der Werf verzamelt door. Dat hoop ik tenminste van harte. Zo lang er kinderen zijn, kan hij vooruit. En met die kinderen natuurlijk hun onmisbare meesters en juffen.
Van harte aanbevolen voor de zin-in-een-glimlach-momenten.