Désirée Krikhaar – Geen dag zonder Maria. ISBN 978-94-625-8179-1, 384 pagina’s, € 24,95. Zwolle: WBOOKS 2017.
Dagboek met voor elke dag van het jaar een korte tekst over Maria.
In Museum Catharijneconvent in Utrecht is dit jaar een grote tentoonstelling te zien over Maria, de meest afgebeelde vrouw ter wereld, met een groot aantal kunstvoorwerpen en objecten uit museale en particuliere verzamelingen. Dit boek komt voort uit en sluit aan bij deze tentoonstelling. De korte teksten, per kalenderdag ingedeeld, gaan vergezeld van veel illustraties. Het zijn zeer diverse en fraaie afbeeldingen van oermoeders en godinnen, middeleeuwse beelden en manuscripten, barokke schilderijen, iconen, devotieprentjes en hedendaagse kunst.
Drs. Désirée Krikhaar is kunsthistoricus. Ze is docent aan het Landelijk instituut voor Religie in Kunst en Cultuur in Utrecht. Daarnaast is ze gastconservator bij het Museum Catharijneconvent. Ze maakte de tentoonstelling en stelde dit boek samen.
Een paar voorbeelden over het gevarieerde karakter van dit dagboek. Zo is er aandacht voor voedingsmiddelen. Op 4 januari staat het uitgebreide recept voor een Madeliefcake van Mariakaakjes en op 19 januari gaat het specifiek over deze biscuitjes. Op 24 september gaat het over de samenstelling van Tia Maria.
Humor ontbreekt niet. Op 5 januari zien we een afbeelding van Fokke & Sukke met de volgende tekst. Als u privacy wil. Hang dan niet zo’n joekel van een ster boven uw stal. Herman Finkers vertelt in een gedichtje waarom hij eerder tot Maria bidt dan tot God.
Hij reinigt met bloed
maar Zij snapt onmiddellijk
dat een vlek niet zo erg is
als hij soms schijnt.
Met een dertig graden wasje
vaak al verdwijnt.
Ook in de Koran komt Maria voor. Op 17 februari zien we een afbeelding van de geboorte van Mohammed. Drie vrouwen helpen bij de bevalling, Maria is er een van. Op 19 maart staat soera 19 waarin Maria (hier Maryam geheten) wordt verteld dat zij moeder wordt van ‘een reine knaap’. Ze reageert met het volgende: Hoe zou ik een knaap kunnen verkrijgen daar toch geen menselijk wezen mij heeft aangeroerd en ik geen hoer ben.
De meerderheid van de bijdragen zijn uiterst serieus en vroom. De bladzijden van 8 en 9 december vertellen over het begrip ‘Maria Onbevlekt Ontvangen’, een begrip dat wel eens verward wordt met ‘maagdelijke geboorte’. Met het dogma van de onbevlekte ontvangenis wordt bedoeld dat Maria zonder erfzonde werd geboren. Op beide bladzijden zijn de ouders van Maria afgebeeld, Joachim en Anna. Ze bevinden zich in een poort. De omhelzing is symbolisch voor de conceptie van Maria.
Op 22 december treffen we een zeer verrassende uitspraak van Maarten Luther, de vader van de reformatie. Maria was een maagd, zuiver en rein, niet slechts voor de geboorte van onze Heer. Zij was dit ook bij de geboorte van onze Heer en zij is dit gebleven na de geboorte van onze Heer.
Een heel mooi dagboek met veel informatie.
NB De tentoonstelling Maria in het Catharijneconvent te Utrecht vindt plaats van 10 februari t/m 20 augustus 2017.