Nicholas Guild – Dolk van Sparta. Vertaald uit het Engels (The Spartan Dagger) door Peter de Rijk. ISBN 978-90-452-1189-3, 399 pagina’s, € 19,99. Uithoorn: Karakter Uitgevers 2016.
Het onoverwinnelijk geachte Sparta wordt vernietigend verslagen door Thebe, onder bevel van een voormalige Spartaanse slaaf.
In de stadsstaat Sparta waren zowel mannen als vrouwen onderdeel van de krijgsmacht. Alle andere werkzaamheden zoals de landbouw en veeteelt werden gedaan door de onderdrukte oorspronkelijke bevolking, de Heloten. Zij gingen gebukt onder een hardvochtig regiem en waren volkomen rechteloos. Het leven van een heloot had geen enkele waarde. Om dit duidelijk te maken werden kinderen en volwassenen jaarlijks onderworpen aan rituele geselingen.
De veertienjarige Protos is er getuige van hoe zijn vader, moeder, broers en zusje zomaar door twee Spartaanse prinsen worden vermoord. Protos verweert zich en doodt één van de prinsen. Hij weet te ontkomen en vlucht. Hij zweert de andere prins ook om te zullen brengen.
Na enkele jaren van omzwervingen komt hij terecht in Thebe. Deze stad wordt bezet door een Spartaans legioen. Maar er is verzet van de inwoners. Protos blijkt over bijzondere gevechtskwaliteiten en overlevingsstrategieën te beschikken. Hij sluit zich aan bij de verzetsbeweging en verwerft een vooraanstaande positie.
Nicholas Guild (1944) is een Amerikaanse auteur die zich graag laat inspireren door grootse momenten uit de historie. De ondergang van de onoverwinnelijk geachte oorlogsmachine van de staat Sparta tussen 379 en 371 voor Christus was zo’n bijzondere periode. De Spartanen leefden alleen voor de krijg. Zowel mannen als vrouwen kregen tussen hun achttiende en dertigste levensjaar een militaire opleiding. Ze waren zo overtuigd van hun kracht dat ze hun stad niet versterkten met wallen of muren. Ze meenden dat hun spieren genoeg waren. Spartaanse moeders zeiden tegen hun zonen die ten strijde trokken: ‘Kom thuis met je schild of er bovenop’.
De auteur laat in deze avontuurlijke thriller de ontsnapte slaaf Protos zich ontwikkelen tot een begenadigd strateeg, inspirator en onverschrokken vechtjas die uiteindelijk met opperbevelhebber Epaminondas aan Sparta een vernietigende nederlaag toebrengt. Het is een stroom van hinderlagen, veldslagen, en aanslagen die Protos moet verdragen alvorens uiteindelijk zijn moment suprême aanbreekt: zijn wraak op de nog levende prins die hij ooit zijn ouders, broers en zusje zag vermoorden. In dit heldenepos mag de lezer verwachten dat dit op zowel spannende als waardige wijze zijn beslag krijgt.
Een meeslepende avonturenroman en een romantisch spektakel dat gedragen wordt door een herkenbare historische context.