Susan Smit – De eerste vrouw. ISBN 978-90-488-3217-0, 288 pagina’s, € 22,50. Amsterdam: Lebowski 2016.
Historische roman over theater, opera en stomme film.
Het boek gaat over de carrières van twee topartisten: de Amerikaanse operazangeres Geraldine Ferrar en de Nederlandse toneel- en filmacteur Lou Tellegen. Het is een waar gebeurd verhaal met bestaande personages. Behalve deze artisten komen in de roman nog vele andere beroemdheden voor zoals Auguste Rodin voor wie Lou als model fungeerde, Prins Frederik Wilhelm van Pruisen met wie Geraldine een verhouding had, de beroemde actrice Sarah Bernhardt met wie Lou enige tijd samenwerkte, de befaamde dirigent Arturo Toscanini, de eerste minnaar van Geraldine, Samuel Goldwyn en Cecil DeMille, filmmensen die met Lou werkten. Tenslotte De fameuze operazanger Enrico Caruso, bekende van zowel Lou als Geraldine. Het kan dus niet op wat beroemdheden betreft.
Susan Smit (1974) was aanvankelijk fotomodel. Na een studie Nederlands begon ze te schrijven. Haar belangstelling gaat ook uit naar spirituele zaken. Haar eerste boek handelde over moderne hekserij. Ze schrijft ook columns en romans.
Het boek bestaat uit twee soorten hoofdstukken, genaamd Geraldine en met de titel Lou. Geraldine vertelt als ‘ik’ en bij Lou wordt er over hem verteld als ‘hij’. Bij de laatste vertelwijze creëer je veel meer afstand. In het eerste hoofdstuk dat in 1935 speelt, wordt Geraldine geïnformeerd over de dood van Lou. We weten dus direct waar het verhaal heengaat. Het volgende hoofdstuk gaat terug in de tijd. Daar wordt verteld over Lou in 1901 in Parijs.
Zowel over Geraldine als Lou wordt verteld hoe zij via een lange weg carrière maakten als wereldberoemd artiest. Lou blijkt het meest carrière belust. Hij gaat al op zeer jonge leeftijd naar Parijs om zich aan te melden als leerling bij het Conservatoire nationale de Musique et de Déclamation. Het is een wonder dat hij wordt toegelaten. Uit zo’n vierhonderd kandidaten worden er zeven gekozen. Geld heeft hij niet. Hij verdient bij als naaktmodel, notabene bij Auguste Rodin. Ook is hij ringvechter en gokker.
Lou wordt acteur. Dankzij het feit dat beroemde actrices met hem willen werken wordt hij bekend. Eerst is dat Eleonora Duse in Italië. Als Lou in de narigheid zit door speelschulden wordt hij benaderd door niemand minder dan Sarah Bernhardt. Zij gaat met hem op tournee, onder andere in Amerika. Ze krijgen filmrollen en Lou wordt een beroemd filmacteur met veel bewonderaarsters. In Hollywood ontmoet hij Geraldine.
Geraldine begon haar zangcarrière in Berlijn. Ze heeft een korte flirtation met de kroonprins. Het is haar moeder die haar stimuleert en die de contracten afsluit met de gezelschappen. Ze vertrekken naar hun moederland Amerika. Daar wordt ze zeer bewonderd als operadiva. Naast haar zangcapaciteiten worden ook haar dramatische talenten geprezen. Bij de film ontmoet ze Lou met wie ze, tegen haar principes in, trouwt.
De hoofdstukken die handelen over hun liefde zijn buitengewoon romantisch. Het is jammer dat steeds vanuit het perspectief van Geraldine wordt verteld. De adoratie voor Lou is groot. Ze bewondert zijn lichaam en zijn bedprestaties Vrouwen zeggen dat ze een fijngevoelige man willen, maar tussen de lakens gelden heel andere wetten. Daar willen we een bruut, of tenminste een doortastende man met enige dominantie.
Wat dit boek naast romantiek ook brengt is interessante informatie over het ontstaan van de stomme film. De auteur heeft haar research uitstekend gedaan. We krijgen een helder beeld van de theater- en filmwereld in de jaren 1901 tot 1935. Tevens maken we mee hoe in Amerika de Eerste Wereldoorlog beleefd werd.
Dit is een sympathiek prettig leesbare, historische roman. Het is verbazingwekkend dat de hoofdpersonen tot zulke beroemdheden konden uitgroeien en met zulke beroemdheden mochten werken. De personages berusten allemaal op ware personen. De schrijfster licht dat nog eens toe in de epiloog.
Een fijne en boeiende historische roman.