Simone van der Vlugt – Nachtblauw. ISBN 978-90-263-3206-7, 317 pagina’s, €19,99, Amsterdam: Ambo | Anthos 2016.
Historische roman uit de Gouden Eeuw.
Catrijn Barentsdochter slaakt een zucht van verlichting als haar wrede man Govert dood is. Maar aangezien haar rol bij zijn dood met vraagtekens omhuld is besluit zij haar dorp De Rijp snel te verlaten. Ze kan terecht als huishoudster bij de rijke familie Van Nulandt in Amsterdam, een ‘wereldreis’ in de zeventiende eeuw. Maar ze gaat. Hoe verder hoe beter en ze houdt wel van wat avontuur. Bij het gezin Van Nulandt is ze niet alleen huishoudster, maar ondersteunt ze de nerveuze vrouw des huizes ook bij haar schilderlessen. Catrijn is zelf een begaafd tekenaar, de lessen die haar mevrouw van Nicolaas Maes – een leerling van Rembrandt van Rijn – krijgt, volgt zij met grote interesse.
Omstandigheden maken dat zij moet vertrekken. Mattias, een broer van Van Nulandt die haar bepaald niet koud laat, helpt haar aan de slag te komen in Delft, waar Evert – de oudste broer – een plateelbakkerij heeft. Daar valt het tekentalent van Catrijn op. In plaats van huishoudster te worden, mag zij plateelwerk gaan beschilderen, opzienbarend voor een vrouw. En daar, in het atelier, zijn we als lezer getuige, van de eerste pogingen tot het maken van ‘Delfts blauw’. Maar ook van Catrijns verwarrende liefdesleven. Kiest zij voor passie vol onzekerheid of voor rust en liefdevolle veiligheid? Wij zijn, met Catrijn, getuige van de afschuwelijke stadsramp in 1654 (de Delftse Donderslag, waarbij het Kruithuis ontplofte en talloze burgers in de stadsbrand die daarop volgde de dood vonden), blij dat zij overleeft, maar het volgende drama wacht al. Haar verleden duikt op. En lang niet iedereen is haar goed gezind…
Simone van der Vlugt (1966) schreef een flink aantal thrillers en jeugdboeken voor zij haar eerste historische romans schreef. Die waren meteen een schot in de roos. Dit is inmiddels de vierde roman waarin zij de geschiedenis zo tot leven brengt alsof de lezer deel uitmaakt van het decor van haar boeken. (Enkele aantrekkelijke reisboeken, geïllustreerd door haar man Wim van der Vlugt, mogen hier niet onvermeld blijven.)
In het leven van Catrijn – een verzonnen personage – verweeft Van der Vlugt verschillende historische figuren: Rembrandt van Rijn, Nicolaes Maas, Johannes Vermeer als kroegbaas voor hij besluit zich volledig aan het schilderen te gaan wijden, Carel Fabritius die Catrijn zijn beroemde Puttertje toont. Het is een feest die beroemde schilders uit de Gouden Eeuw tot leven te zien komen.
Niet alles is feest. Zeker in die tijd niet. Want beeldend tekent Simone van der Vlugt de rampzalige epidemie van de builenpest die, optrekkend vanuit het zuiden, uiteindelijk ook in Nederland huishoudt. Ze verliest veel geliefden…
Geweldig, als je zo geschiedenis kun schrijven. En voor de lezer: heerlijk om zo geschiedenis te ‘leren’, want dat doe je in dit boek tenslotte ook. Hier is lezen echt leren. Niet alleen over de zeventiende eeuw, maar ook over de wijze waarop een vreemdeling als Catrijn in de verre stad Delft welkom wordt geheten. Je zou bijna de link kunnen leggen naar de verre ‘verhuizingen’ van nu
Een heerlijk, beeldend boek. Om je lekker in te begraven.