Bardt Giedts – Waarom doet meneer pastoor de afwas tijdens de mis? ISBN 978-90-5826-998-0, 128 pagina’s, € 14,95. Leuven: Davidsfonds 2014.
Antwoorden voor iedereen die op zoek is naar duidelijkheid over waar de Rooms-Katholieke Kerk voor staat.
Een speelse titel, een moderne cover, geestige illustraties. Maar schijn bedriegt, want de antwoorden op de vijftig vragen die de leerlingen van de Vlaamse godsdienstleraar Bart Giedts stelden over geloof en kerk worden rechtoe en rechtaan strikt volgens de regels van de Kerk beantwoord. Ik vraag me af of jongeren van nu deze antwoorden accepteren en of het meewerkt om ze weer in de kerk te krijgen.
Ik moet wel zeggen dat ik het boekje gelezen heb als Nederlands protestants theoloog. Ik ben wel goed op de hoogte van de gang van zaken in de rooms-katholieke kerk. Eén van mijn vrienden is priester, ik ga om met katholieke pastores en mijn afstudeerscriptie ging over de Mariadevotie.
Het boek behandelt vijftig vragen, we bespreken er enkele. Wat erg opvalt is, dat er geen enkele vraag gesteld wordt over seksueel misbruik door priesters, een gemiste kans. Aan de andere kant zijn de opvattingen over seksualiteit heel streng. “Mogen katholieken een bikini dragen? Wel om in te zwemmen, maar niet om met je lichaam mannelijke aandacht te krijgen. Het is ongepast om je lichaam te gebruiken om lust op te wekken bij mannen. Dat is een zonde. Ook het gebruik van een condoom wordt een zonde genoemd.
Seksualiteit gaat over het uiten van liefde en het stichten van een gezin en niet voor het bevredigen van lichamelijke verlangens.
Een laatste vraag over seks: Mag een priester zichzelf bevredigen? Ook in dit antwoord wordt seksualiteit gekoppeld aan het huwelijk en de daarbij behorende liefde. Elke vorm van seksualiteit buiten het huwelijk is dus niet toegestaan. Als volgens de leer van de kuisheid de seksualiteit gescheiden wordt van de liefde verliest ze haar heiligheid. Volgens Bardt Giedts, zelf gehuwd en vader van twee kinderen, is leven zonder seks niet gemakkelijk, maar ook niet onmogelijk.
Onderwerpen die voor een protestant wat moeilijk liggen, zijn bijvoorbeeld de begrippen hel en vagevuur. Volgens de schrijver moeten we daar nog helemaal in geloven. Wie een doodzonde heeft begaan gaat naar de hel en andere zondaars gaan naar het vagevuur. De wonden die onze relatie met God heeft opgelopen moeten nog hersteld worden.
Herstel doet pijn. Toch is de pijn niet te vergelijken met die van de hel. Wie in het vagevuur is, weet dat hij uiteindelijk in de hemel zal komen. Middeleeuwen!
In gesprekken met Nederlandse katholieken die ik tegenkom, beschouwen zij deze regels als uiterst conservatief en uit de tijd. Er blijkt een groot verschil te bestaan tussen de kerkelijke regels en de praktijk in de parochie. Als geestelijk verzorger in een ziekenhuis met veel katholieken heb ik dat heel goed gemerkt. Zelfs ten aanzien van euthanasie gelden protocollen waarin euthanasie mogelijk is. Wat Bert Giedts over euthasie zegt is ongelofelijk. Niet-gelovigen willen een goede dood, dat is sterven zonder lijden. Goed sterven volgens Giedts is sterven als je je verzoend hebt met God. Lijden kan je dichter bij God brengen. Christus heeft immers ook geleden en je voelt je dan met Hem verbonden.
Ik kan me niet voorstellen dat de gemiddelde katholiek, of het nu in Vlaanderen of elders is, dit boek aanschaft voor zijn kinderen om ze tot geloof te brengen en ze weer naar de kerk te laten gaan. Het boek oogt fris en modern, maar het is in werkelijkheid uiterst conservatief.
Dit zijn de regels van de Kerk en die niet horen wil, moet maar voelen.