Sytze de Boer (samensteller) – Johan Cruijff Uitspraken. Een biografie in citaten. ISBN 978-90-817974-1-2, 167 pagina’s, € 19,95. Cruijff Bibliotheek 2011.
‘Autobiografie’ in citaten
Johan Cruijff is meer dan een fenomeen, hij is een instituut. Er is inmiddels een Cruijff Bibliotheek gesticht die zich ten doel stelt uitgaven te publiceren die de betekenis van Johan Cruijff duiden: niet alleen de feiten spelen een rol, maar ook de waarde ervan, voor nu en de toekomt. Het eerste deel Cruffie jongensjaren is het geromantiseerde verhaal over de jeugd van ‘Jopie’.
In dit boek is de meester zelf aan het woord. Sytze de Boer, informatie-specialist bij de Volkskrant, houdt sinds de jaren zestig van de vorige eeuw een Cruijff-archief bij en heeft daaruit kunnen putten. Het boek is volgens de uitgever bedoeld voor hen die Cruijffs ware visie achter zijn woorden willen ontdekken en laat zich eveneens lezen als een beknopte biografie. Dat klopt, want de citaten zijn gerangschikt in de volgorde van de loopbaan van de hoofdpersoon, vanaf diens jeugdjaren tot en met de situatie bij Ajax in de afgelopen zomer (in de volgende druk kan er dus weer een interessant hoofdstuk aan worden toegevoegd, ik kan bijna niet wachten). De citaten over een bepaalde periode hoeven niet in die periode zelf te zijn gedaan, zoals blijkt uit de toevoeging van datum of jaar. Ook het medium waarin de uitspraak is gepubliceerd, staat vermeld. Cruijff bevindt zich in de unieke situatie dat hij vanaf het begin van zijn indrukwekkende loopbaan regelmatig uitspraken over zichzelf en anderen in de media heeft kunnen doen. Als gevolg daarvan heeft Sytze de Boer ruim 250 pagina’s kunnen vullen met zijn selectie uit die uitspraken en zo krijgt de lezer uit de eerste hand een goed beeld van de perceptie van de hoofdpersoon zelf over zijn veelbewogen levensloop en zijn liefde-haat verhouding met Ajax, een club waarvan hij regelmatig zegt (en hij meent het dan ook echt) het er mee te hebben gehad, maar waarnaar hij toch regelmatig terugkeert. Uiteraard blijven ook Barcelona, Feyenoord, waar Cruijff zijn loopbaan afsloot met de ‘dubbel’, het Nederlands elftal en met name het wereldkampioenschap voetbal van 1974, waarin Oranje op dramatische wijze de finale van de Duitsers verloor en de periode in de Verenigde Staten niet onbesproken.
Ik kom er niet onderuit zo maar een paar uitspraken te citeren: ‘Overal waarbij ik betrokken ben ontstaan toestanden’ (p. 71), ‘Qua entourage en andere zaken was FC Barcelona de mooiste tijd uit mijn carrière’ (p. 94), ‘Humor is de basis van het leven ‘, (p. 263) en, de laatste uitspraak uit het boek uit augustus 2011: ‘Ik blijf doorgaan met mij uitspreken, pas als ik dood ben houd ik mijn mond’.
Cruijff zelf vindt het boek ‘een mooie selectie van wat ik allemaal gezegd heb in de loop van de jaren, soms zelfs verrassend. En bij de meeste uitspraken sta ik er ook nog steeds achter!’ Het is maar dat u het weet.
Zowel de aanhangers als de haters van Cruijff zullen zich gesteund voelen door wat zij in dit boek lezen. Ik vond het wel interessant, maar niet meer dan elke dag een stukje want ik raak er snel van verzadigd, met alle waardering voor Johan Cruijff.
Dit boek is tevens besproken in de boekenrubriek LeesKost van het programma PuurCultuur op MeerRadio (woensdag 11 januari 2012).