Max van Weezel – Haagse fluisteraars. ISBN 978-94-600-3351-3, 87 pagina’s, € 6,95. Amsterdam: Balans 2011.
Een intrigerend kijkje achter de schermen van het vaderlands politiek bedrijf.
De Nederlandse politiek veramerikaniseert steeds meer. In dit boekje neemt de auteur, een alom bekend en zeer ervaren politiek commentator, ons mee naar de wereld van PA’s, politiek assistenten en spindoctors en laat zien hoe hun invloed op het politiek proces steeds meer is toegenomen. Het begon binnen de PvdA ten tijde van Lubbers III en culmineerde in Balkenende III met een recordaantal politiek assistenten. Wouter Bos was namelijk in tegenstelling tot Wim Kok veel vatbaarder voor permanent campagnevoeren. Veel van hen kwamen uit de ‘strijdlustige school van Felix Rottenberg’. Het CDA bleef niet achter en omringde premier Balkenende met ‘een ijzeren ring van ondersteunende adviseurs’. De auteur wilde weten hoe groot de invloed van de ‘communicatie-experts, de spindoctors, de souffleurs en de mannetjesmakers’ is geworden. Daarom sprak hij met een aantal van deze sleutelfiguren in het voorjaar van 2011 en dit boekje is er het resultaat van.
Niet alleen de PA’s komen aan de orde, ook de rol van politici als Maxime Verhagen (Don Corleone) en Alexander Pechtold, die als minister het kabinet vaak hinderlijk voor de voeten liep, blijft niet onbesproken. We lezen hoe tijdens de mislukte formatiepoging van 2003 tussen CDA en PvdA Wouter Bos voor het eerst als een ‘weifelkont’ werd neergezet. In 2006 konden CDA en PvdA elkaars bloed wel drinken en dit veranderde niet nadat beide partijen samen in het kabinet-Balkenende IV terugkwamen. De oorlog werd lustig voorgezet door de PA’s van beide partijen. Enkele keren werden de PA’s van ministers zelfs beschuldigd van lekken uit de ministerraad en bedreigd met een onderzoek van de Rijksrecherche. Volgens Jeroen de Graaf, PA van de premier, is het kabinet gevallen ‘door het onderling wantrouwen tussen PvdA’ers en CDA’ers en door de profileringsdwang van sommige politici in de media’.
Onze huidige premier Mark Rutte, zelf een ‘communicator pur sang’ heeft de politieke communicatie veel meer zelf ter hand genomen en lijkt minder behoefte te hebben aan politieke adviseurs dan Balkenende en Bos, maar wat gebeurt er straks de spanningen tussen VVD, CDA en PVV hoog oplopen?
Een must voor geïnteresseerden in de recente politiek. Ik heb het met rode oortjes gelezen.
Dit boek is tevens uitgebreid besproken in de boekenrubriek LeesKost van het programma PuurCultuur op MeerRadio (woensdag 16 november 2011). Daarnaast is deze recensie verschenen in Bestuursforum 36, nummer 3, maart 2012, p. 22.